De kracht van de teamcoach

Reorganiseren: hét toverwerkwoord in crisistijd. Verregaande veranderingen voor organisaties, teams en individuen zijn dagelijkse kost. Een reorganisatie kan geassocieerd worden met vernieuwing, verbetering en een kans schoon schip te maken. Maar niet alle gevolgen van een reorganisatie zijn rooskleurig.

Naast het feit dat er vaak banen verloren gaan, moeten werknemers wennen aan de nieuwe situaties. De ‘overblijvers’ moeten afscheid nemen van collega’s en van oude, vertrouwde methoden en protocollen. De werkdruk neemt toe en er ontstaan nieuwe teams en sociaal-hiërarchische verbanden. Deze combinatie van factoren kan stress, irritatie en onzekerheid opleveren: zaken die de productiviteit van zowel individu als (nieuw) team niet ten goede komen, terwijl dat juist wel het doel is van de reorganisatie. Hoe kunnen bedrijven ervoor zorgen dat een reorganisatie het gewenste effect heeft?

Coaching kan een essentiële rol spelen bij succesvol reorganiseren. Individuele coaching kan van waarde zijn wanneer een specifieke werknemer niet goed functioneert en mentale en/of fysieke klachten heeft. Op tijd aan de bel trekken is dan van groot belang, zodat iemand in een individueel traject ondersteunt kan worden om bijvoorbeeld te wennen aan veranderingen in positie of team.

Maar het kan ook zijn dat een compleet team niet goed functioneert en hier komt teamcoaching om de hoek kijken. Teamcoaching is een krachtig middel om het uiterste uit een team te halen, zelfs (of: juist) onder de lastige en veranderende omstandigheden die reorganisaties met zich meebrengen. Soms houden teams of afdelingen (on)bewust patronen, overtuigingen en gedragingen met elkaar in stand die niet meer passen in de nieuwe werkcontext. Teamcoaching focust op het team als geheel, wat een nieuwe manier van denken en werken oplevert. Een team is meer dan de som der delen; een verandering kan pas echt een succes worden wanneer deze gedragen en geleefd wordt door het hele team.

Teamcoaching assisteert teams in het zoeken naar en vinden van drempels, maar heeft ook een preventieve werking bij de vorming van nieuwe teams. Belangrijk hierbij is de compleet externe rol van de teamcoach, die geheel buiten het systeem staat en dus vrij en open kan opereren. Eén van de kernlessen die de coaches hierbij over proberen te brengen, is leren beseffen dat de heterogeniteit van een team - de verschillen tussen de leden waardoor conflicten zo vaak ontstaan - juist de kracht van het team is. Pogingen van zowel leidinggevenden als teamleden om medewerkers te homogeniseren leiden, vaker en heviger nog dan de eigenlijke verschillen, tot een onprettige en niet-productieve werksfeer.

Het coachen van een geheel team is dé manier om gemankeerde teams een gezonde spiegel voor te houden of zelfs te voorkomen dat dit nodig is. Meer (samen)werkplezier, verlaging van het verzuim en verhoging van de productiviteit zijn daarvan de positieve gevolgen.