Eis onderwijs: talenten ontwikkelen op elk gebied en ambacht

In de 20^ste eeuw hebben machines laten zien dat zij menselijke spierkracht konden vervangen. In 21^ste eeuw bewijzen technologieën dat zij beter kunnen presteren dan de linkerhersenhelft van de mens: ze kunnen opeenvolgend en herleidend rekenwerk zelfs beter, sneller en accurater uitvoeren dan mensen met de hoogste IQ `s.

Veel werkende mensen zijn echter gevormd door schoolsystemen afgestemd op het Industriële Tijdperk met als enige doel: het produceren van werknemers voor de omkaderde vakjes in organigrammen met een piramidevorm, breed aan de voet en smal aan de top. Er waren in het Industriële Tijdperk behalve landbouw en andere solitaire beroepen maar weinig alternatieven. Maar nu zijn er genoeg andere mogelijkheden, net zoveel als er mensen zijn met toegang tot breedband. Dat betekent dat de intelligentiequotiënt (IQ) nog steeds belangrijk is, maar dat de NQ en PQ (nieuwsgierigheid quotiënt en passie quotiënt) nog veel belangrijker zijn. 

De aarde zal steeds “platter” worden en komt tegelijkertijd op een “hoger” niveau te liggen.  Daarom moet kennis gecombineerd worden met creativiteit ontwikkeling en communicatie vaardigheden waardoor talenten ontstaan die bepalend voor de toekomst van een land worden. De werknemer van de toekomst moet zich voorbereiden als iemand die traint voor de Olympische Spelen maar niet weet aan welke sport hij zal meedoen. Dit betekent dat leerlingen van vandaag zich fundamenteel moeten heroriënteren op wat ze leren en docenten op hoe ze dat doceren.

Het trainen van werknemers tot veelzijdige medewerkers en het werven van mensen die dat al zijn of bereid zijn te worden, zal het nieuwe toverwoord voor de loopbaanplanning in het Kennis en Innovatietijdperk worden.

Met wiskunde zullen we in de toekomst steeds meer in aanraking komen. Toekomstige journalisten en politici zullen minder praten en meer analyseren. Toekomstige politieagenten en militairen zullen steeds gecompliceerde technologieën gebruiken. Toekomstige verpleegkundigen en docenten zullen dagelijks steeds meer te maken krijgen met getallen en technologie. Toekomstige automonteurs en timmerlieden zullen evenzeer gebruik malen van chiptuning en stressanalyse als van Engelse sleutels en hamers. Op het werk zal dus sprake zijn van meer wiskunde, dus ook op school zal er meer en beter in wiskunde onderricht moeten worden; daar wordt in Nederland nog niet aan voldaan.  Het huidige kennis- en innovatietijdperk ,als opvolger van het industriële tijdperk, is een tijdperk  waarin een zeer hoog niveau van onderwijs in lezen, schrijven, spreken, wiskunde, natuurkunde, literatuur, geschiedenis en de kunsten een onmisbare basis zijn voor alles wat voor de meeste kenniswerkers hierna komt. Het is een tijd waarin een gemakkelijke omgang met ideeën en abstracties de sleutel is tot een goede baan, waarin creativiteit en innovatie de toegangspoort zijn tot een goed leven, waar in een hoog niveau van onderwijs- een heel ander soort onderwijs dan de meesten van ons hebben gehad- de enige zekerheid zal zijn.

Om in de 21^ste eeuw “aan de bak te komen” moet kennis dus gecombineerd worden met vaardigheden om ook artistieke en emotionele schoonheid te creëren, patronen en kansen te bespeuren, een overtuigend verhaal in elkaar te steken en voor de dag te komen met uitvindingen waarvan niemand weet dat we daarop zitten te wachten. Hoge contactuele vaardigheden behelst het vermogen van empathie, het aanvoelen van de subtiele aspecten van menselijke interactie, het scheppen van vreugde in het eigen zelf en dat bij andere opwekken, en verder dan het alledaagse te reiken in de zoektocht naar doel en betekenis.

Stoomkracht, machines, elektriciteit en uiteindelijk computers, software en internet hebben ervoor gezorgd dat personen veel productiever zijn geworden. En nu maken zowel de industriële- als de digitale revolutie op termijn plaats voor de talentenrevolutie.  Kortom, om in de 21^ste eeuw tot ontplooiing te komen, moeten we onze goed ontwikkelde hoogtechnologische bekwaamheden en kennis aanvullen met hoge conceptuele en hoge contactuele vaardigheden. Door die combinatie ontstaan de talenten van de 21^ste eeuw op elk gebied en ambacht.

Riens Meijer is de schrijver van het Oranje boekje over hoe de toekomst van Nederland eruit moet zien en hoe de huidige status van Nederland tot stand is gekomen.