Nederlanders, haal de overheid van de doodlopende weg af!

Niemand had bij de overgang van het agrarische -- naar het industriële tijdperk een beeld hoezeer de industriële revolutie de groei van de markt, het aanzien van de wereld op het gebied van techniek, politiek, godsdienst, kunst, het sociale leven, wetgeving, huwelijk en persoonlijkheidsontwikkeling zou gaan veranderen. In een vergelijkbare niet vaak voorkomende situatie zitten we nu, ruim 165 jaar later, weer.

Met de huiscomputer, een eigen website, zaad dat genetisch is afgestemd op gebruik in de stad en/of eigen huis, met goedkope gereedschappen, nieuwe materialen, een 3D printer, plus gratis adviezen via internet en (mobiele) telefoon, wordt in de 21^ste  eeuw een manier van leven mogelijk die compleet anders zal zijn als in de 20ste eeuw; dat is wel zeker.

De manager werd in het industriële tijdperk geleerd dat massaproductie de meest ontwikkelde en de meest efficiënte productiewijze was; dat een massamarkt gestandaardiseerde goederen wenste; dat massadistributie essentieel was; dat ‘massa`s’ van gelijksoortige arbeidskrachten allemaal hetzelfde zijn en door dezelfde beloningen zijn te motiveren. Synchronisatie, centralisatie, maximalisatie en concentratie waren de uitgangspunten voor een enorme verbetering van de productiviteit. Die werd in het Industriële Tijdperk vervijftigvoudigd.                       .

Maar NU hebben we te maken met een nieuwe werkelijkheid die voortkomt uit fundamentele veranderingen tengevolge van de overgang van het Industriële Tijdperk naar het Kennis- en Innovatietijdperk. Kort gezegd: het hebben van superieure kennis in relevante vakgebieden en het beschikken over de juiste informatie vormen de centrale hulpbronnen van de economie in de 21^ste eeuw. Hierdoor ontstaat als het ware een extra intelligentie die tot enorme besparingen, oplossingen van structurele problemen en continue toegevoegde waarde kan leiden. 

Dus het moet een ieder duidelijk worden dat de hedendaagse problemen niet meer structureel binnen het kader van de industriële randvoorwaarden kunnen worden opgelost. Echter de gevolgde opleidingen van onze huidige machthebbers zijn afgestemd geweest op de eisen van het Industriële Tijdperk. Het is dan ook begrijpelijk, maar volstrekt onjuist, dat zij vast houden aan de kerninstituties van de massamaatschappij (het massa- onderwijs, de grote onderneming, de massavakbond, de werkgeversorganisaties, de gecentraliseerde nationale staat etc.). Er worden daardoor belangrijke besluiten voor de toekomst van Nederland genomen die niet conform het Kennis en Innovatietijdperk zijn; met alle nadelige gevolgen voor de toekomst van Nederland van dien. Daarmee zit de overheid op een doodlopende weg; dat is inmiddels overduidelijk geworden.

In Den Haag en Brussel denkt men echter nog steeds dat om goed te kunnen besturen, te kunnen regelen en te kunnen voorschrijven, het van belang is dat alles overal hetzelfde gaat. Eerst maken we als overheid daarom precieze regels, protocollen, voorschriften enzovoort. Daarna voegen we de kleinere eenheden samen tot grote. De beheersbaarheid vanuit Den Haag en Brussel neemt daardoor toe. Dan hebben we alles onder controle en gaat het dus goed! Maar de voordelen van centralisatie wegen al lang niet meer op tegen alle directe en indirecte nadelen; dat wordt blijkbaar door de politici vergeten.

Conclusie: Er is geen enkele reden meer om aan te nemen dat het Nederlandse centralistische bestuurssysteem in het huidige  Kennis en Innovatietijdperk het beste ordeningsprincipe zou zijn.

Het is een politieke illusie te veronderstellen dat nog meer centralisatie van macht in Den Haag en Brussel en grotere bestuurlijke eenheden de medicijnen zijn voor het oplossen van steeds groter wordende problemen. Een overheidsbestuur waarbij de gemeente en niet Den Haag het vertrekpunt is, geeft de noodzakelijke dynamiek aan Nederland, lost de smorende bureaucratie op en maakt structurele oplossingen voor andere bestaande problemen mogelijk.