Veranderingen in de Strijd om het Bestaan

De totale waarde van alle chips die tegenwoordig geproduceerd worden, overtreft de waarde van de staalproductie. Wat maakt die chips waardevol? Beslist niet hun materiële component. Chips worden hoofdzakelijk van silicium gemaakt, dat wil zeggen gewoon zand, en er is maar weinig van nodig. De waarde zit voornamelijk in de ontwerpkosten, van niet alleen de chip maar ook van de complexe machines waarmee chips worden gemaakt. De waarde wordt door de gebruikte kennis en intelligentie bepaald, en niet door de materialen. Een duidelijk bewijs dat het productieproces in de 21ste eeuw aan het dematerialiseren is.

De nieuwe economie zal de oude economie transformeren en die verhoudingsgewijs in belang doen afnemen, maar zal die economie niet om zeep brengen. De Industriële Revolutie maakte geen eind aan de landbouw. Dit omdat we hoe dan ook moeten eten. Zo zal de Digitale Revolutie ook geen eind maken aan de industrie. Niemand kan nog zeggen welke vormen van werken en voorspoed de Digitale Revolutie zal brengen. In een revolutie is de enige zekerheid dat er verrassingen wachten.

In het Kennis- en Innovatietijdperk is de som van alles wat alle medewerkers van een onderneming bij elkaar genomen weten uiteindelijk doeltreffender en van groter waarde dan natuurlijke hulpbronnen, grote fabrieken of dikke bankrekening. Intellectueel kapitaal is, en wat die onderneming sterkt in de concurrentiestrijd. Het is de kennis van de werknemer: de opleiding en intuïtie van teams. De kennis van arbeiders die duizend – en –een verschillende ideeën aandragen om een fabriek efficiënter te maken. Het is de elektronica als hulpmiddel die informatie met lichtsnelheid door de onderneming transporteert, zodat de onderneming sneller op de marktimpulsen kan reageren. Het is de samenwerking- het samen leren- tussen een onderneming en haar klanten, die een band smeedt zodat de klanten steeds opnieuw terugkomen.

Kennis en het beschikken over de juiste informatie op de juiste plaats vormen dus de centrale hulpbronnen van de economie in het Kennis- en Innovatietijdperk. Door Kennis met anderen te delen en op grond daarvan samen te werken, ontstaat als het ware een extra intelligentie die tot enorme besparingen, oplossingen van structurele problemen en continue toegevoegde waarde gaat leiden. Gelijke tijd zullen ontwikkelingen in wetenschap en techniek in hoog tempo blijven plaatsvinden. Dat vraagt om meer inkadering. Daardoor ontstaat nieuwe behoefte aan deskundigheid op het gebied van ethische en risicoafwegingen in bestuurlijke en bedrijfsmatige processen. Dat pleit voor meer samenhang tussen bètawetenschappen en de alfa- en gammadisciplines. Deze samenhang moet reeds in het onderwijs worden geïntroduceerd en ook in het bedrijfsleven worden georganiseerd. Speciale aandacht is vereist voor de informatievoorziening aan politici over de maatschappelijke consequenties van wetenschap en techniek.

De overgang van het Landbouw - naar Industriële Tijdperk heeft circa vijftig jaar geduurd. Als we er van uitgaan dat de huidige overgang ook zo’n periode vergt, dan zijn er daarvan inmiddels circa vijfentwintig van verstreken. Internet, wireless communicatie, smartphones, tablets, sociale media, cloud, e-commerce, elektrische auto`s, sluiting postkantoren, de afgelasting in 2015 van de Auto RAI zijn even zovele indicatoren om te kunnen vaststellen dat het Industriële Tijdperk echt onomkeerbaar achter ons is komen te liggen. De huidige overgangsfase heeft enerzijds de kenmerken van een volgroeide en verzadigde samenleving en anderzijds die van pioniers en ondernemerschap op grond van de nieuwe kansen in het Kennis- en Innovatietijdperk. Dat maakt de situatie complex.

In ondernemersland reorganiseren organisaties nog te veel om de informatie heen. Vaak ontdek je namelijk als CEO dat de meeste managers niveaus helemaal niet managen. Integendeel zelfs, zij doen niet anders dan het doorgeven van vage signalen die óf van beneden óf van boven uit de bedrijfsstructuur komen. De problemen die dat oplevert zijn voor de CEO vaak onzichtbaar, ondanks hij weet dat bij iedere overgang de ruis verdubbelt en de boodschap halveert. De meeste managementlagen in traditionele organisaties vergaderen veel en houden daarmee veel mensen van hun werk. Zij geven geen feitelijke leiding, noch nemen ze besluiten om het werk slagvaardig te laten uitvoeren. Als de CEO in de structuur van een 21ste -eeuwse organisatie de juiste interactieve informatie stimuleert, zijn deze tussenlagen van managers niet meer nodig. De meeste bedrijven zullen in de toekomst niet meer dan twee of drie organisatielagen nodig hebben. Daarmee zullen de traditionele promotiemogelijkheden grotendeels komen te vervallen. In de toekomst zijn in een organisatie uitsluitend de volgende kwaliteiten nodig:

  • Bestuurders met strategisch inzicht die de voorwaarden scheppen om medewerkers optimaal te laten functioneren, en instaat zijn enthousiasme over te dragen. Dit stimuleert teams die verantwoordelijk zijn voor projecten zich gepassioneerd in te zetten. Zij willen winnen en zich onderscheiden.
  • Professionals die excellent zijn in noodzakelijke vakgebieden van de organisatie (Marketing/Sociale media, Financiën, Human Resources, ICT).
  • Ondernemende projectleiders met focus op klant en resultaat.
  • (Jonge) talenten.

Het is belangrijk om binnen elke bedrijf een architectuur te hebben. Een strategische architectuur is een nieuwe combinatie van marketing en communicatie op bestuurlijk niveau voor het inzetten van nieuwe competenties of migratie van bestaande competenties, en voor een andere manier van communiceren met de klant. Het is daarbij noodzakelijk om het publiek te leiden met nieuwe producten in plaats van af te taste welke producten het publiek wenst. Dus in plaats van een uitgebreid marktonderzoek te verrichten, verdiepen wij ons in een product of dienst en de gebruiksmogelijkheden, en proberen wij om er een markt voor te creëren. Dit doen we door met het publiek te communiceren en daarvan te leren. Dit is dus meer dan alleen klantgericht denken, doen en handelen.

Riens Meijer is de schrijver van het Oranje boekje over hoe de toekomst van Nederland eruit moet zien en hoe de huidige status van Nederland tot stand is gekomen

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>