Anders dan TESLA's Elon Musk ontbreekt het Overheid en Publieke Sector aan de SOLL situatie.....

Als 'docent van werkend Nederland' leer ik ook van 'mijn' studenten; gelukkig. Het is dan ook niet voor het eerst dat hun ervaringen mij de inspiratie leveren voor een entry, zo ook vrijdag. Masterstudenten die ieder hun Ministerie, Uitvoerings Orgaan, Universiteit, Gemeente, Zorgorganisatie, Bankwezen, vertegenwoordigden leerden mij de termen 'ideeënsex' en de organisatiemetafoor 'petrischaaltjes'. Tot hun verbazing had ik er nog nooit van gehoord ..... :-o

Tot deze termen behoorde in hun ogen ook het niet benoemen van een 'SOLL situatie' op het moment dat je met een organisatieverandering start. Je kent dat wel (hoop ik nu): 'We gaan van IST naar SOLL!'. De studenten hadden elders geleerd dat de SOLL situatie nimmer wordt bereikt, dus waarom al die moeite doen?

Minister met zware, monotone stem tijdens de a.s. Nieuwjaarsborrel: 'Mensen, we gaan naar Mars! Overigens, het kan ook Jupiter of Pluto worden.' Ambtenaar: 'Kunnen we ook nog terug?' Minister: 'Da's een goede vraag.'.....

Intrigerender nog dan het gebrek aan die SOLL situatie was voor mij het gegeven dat dit 'gedachtengoed' blijkbaar breed wordt beleefd binnen een sector.

Opeens werden mij de antwoorden op vragen als: "Hoe kan het dat er binnen een sector managementmisstanden worden gecreëerd? Waarom wordt er niet ingegrepen op de structureel falende, miljarden verslindende IT projecten? Waarom wordt de overschrijding van € 130 miljoen op het project genaamd 'Nationale Politie' afgedaan als een futiliteit? Op basis van welke resultaten baseren de bestuurders in deze sector hun salariseisen?" helder: er is geen Soll-situatie......

'Ideeënsex' en 'petrischaaltjes' komen uit de koker van Prof. dr. Thijs Homan, zo leer ik dit weekeinde. Dat ik dit niet wist heeft wellicht te maken met paradigma's, wereldbeelden, met mijn persoonlijke Visie op veranderen c.q. ontwikkelen. Een Visie die m.i. nodig is om richting een heldere Soll situatie te komen, zo ervoer ik dat ook persoonlijk in de recente 58 jaar. Een docent is tenslotte ook maar een mens... :-o

In Homan's Veranderen als Chaotisch Proces lees ik over 'Visie': "Fundamenteel uitgangspunt is dat verandering van het gedrag van medewerkers en managers hand in hand gaat met veranderingen in beelden die zij over de werkelijkheid hebben. Hoe men tegen de werkelijkheid aankijkt is het resultaat van spontane, sociale, betekenisgevende interactieprocessen. Deze worden hooguit getriggerd, maar niet gestuurd door de visie van het management. Dat maakt gedragsverandering dus een stuk minder stuurbaar, dan soms gedacht."

Zoals de fictieve ambtenaar hiervoor al opmerkte 'Kunnen we nog terug?', is daarvoor zeker 'iets' te zeggen: mensen ontwikkelen zich en veranderen zelden of alleen als er een sense of urgency is. Zo leert ons o.m. Darwin. Maar: je kan je bij organisatieverandering ook afvragen of je dat met dezelfde mensen wil/kan doen? Mensen die mogelijk hun twijfels hebben: 'Het verleden was toch prima?!'.

Homan vertaalt de Soll situatie dan ook in de 'Etwas situatie': "De uitkomsten van organisatieverandering is niet precies voorspelbaar. Van Ist naar Etwas." 'Zo ongeveer, ergens in de buurt van Mars.', aldus de Minister.

Zoals met veel managementgedachtengoed, -modellen, -theorieën e.d. is er ook met Homan's Etwas-situatie niets mis; het kan, zeg ik dan. Sterker nog: deze 'Homan methode' wordt inmiddels door een scala aan adviseurs toegepast, zie ik bij Google, en dat waarschijnlijk ook nog eens binnen één & dezelfde sector.

Ernstig wordt het dan als blijkt dat een hele sector door dat ene beeld beïnvloed lijkt te zijn. De afweging dat er ook andere opties zijn, een kritisch vermogen, wordt blijkbaar niet gemaakt. Het gebrek aan noodzaak voor het benoemen van een Soll situatie wordt dan het Leitmotiv. De volgende stap is dat het Group Think wordt. Waarna we langzaam overgaan naar de bekende Self Fulfilling Prophecy. :-(

Bij mij komen nu termen naar boven als het Greiner organisatie ontwikkelmodel, fases waar iedere organisatie 'als van nature' doorheen gaat' en daarom (NB: bijna nooit: sense of urgency) hoeft te veranderen, en het 'Piggyback Riding': je bent zo goed als je klanten, je burgers, als je hun ontwikkeling maar weet te volgen. Dit (kunnen) volgen geldt m.n. voor Overheid en Publieke Sector daarvoor is er geen Visie en geen Missie nodig. Wat mij betreft mag je dit de 'Etwas situatie' noemen: als Overheid, Publieke Sector heb je hierop nauwelijks invloed.

Wel is het handig, noodzakelijk zelfs dat je voor je Strategische Doelen de Soll situatie benoemt! Doelen voor: het voorkomen van misstanden, het een halt toe roepen aan verspilling, nu eens weten te melden dat een project een besparing oplevert, een focus leggen op resultaatgericht werken als verklaring voor de beloningen. Inderdaad: juist dit aspect vraagt binnen deze sector om een ingrijpende Organisatieverandering.

Dan naar het filmpje. In het filmpje zien we TESLA's CEO Elon Musk deze week het nieuwe TESLA D Model presenteren. Musk wordt nu al gezien als meer dan alleen de erfgenaam van Steve Jobs. Musk is één van die succesvolle ondernemers die zijn Soll situatie (wel) helder in beeld heeft. Zo is daar ook nog zijn SPACE X project: "Elon Musk argues that we must put a million people on Mars if we are to ensure that humanity has a future." (NB: het interview is, naar mijn mening, een aanrader).

SPACE X, een project waarvan Musk (43) persoonlijk verwacht dat hij de realisatie van de Soll situatie daarvan niet zal meemaken.... Da's pas een Soll situatie creëren, nu onze Overheid en Publieke Sector nog. ;-)

Lees event. ook: Getting People to Believe in Something They Can’t Yet Imagine.

Mijn dank voor de inspiratie voor deze entry gaat naar de studenten van de Master Class Organisatie en Cultuur (706727) 0914, NCOI University! :-)

========

211014

Een interessante reflectie op Elon Musk's SPACE X project geeft vandaag Tim Fernholz in zijn QZ.com entry 'What it took for Elon Musk’s SpaceX to disrupt Boeing, leapfrog NASA, and become a serious space company.'  Over organisatiestrategie, visie, missie, disruptie......

061114

Grote Problemen Nationale Politie meldt NOS, da's met bovenstaande in het achterhoofd geen verrassing meer.....