Willem Scheepers

“Excuses voor de chaos, niet het kwaliteitsniveau dat je mag verwachten van Schiphol. Het is voor ons duidelijk dat de zomer anders moet. Dit mag niet nog een keer gebeuren. We zullen er voor moeten zorgen dat we een aantrekkelijke werkplek zijn.” Schiphol-topman Dick Benschop stelde dit in een gesprek met de pers.

Nu weet ik niet of je de komende maanden nog plannen hebt voor een vliegreis, ik adviseer je iig om op tijd aanwezig te zijn op Schiphol; reserveer op de luchthaven al vast een overnachting. Want de oplossing van het personele probleem, dat laat nog ‘even’ op zich wachten: structurele krapte op de arbeidsmarkt, laat staan dat deze nieuwe mannen en vrouwen op tijd zijn ingewerkt en opgeleid.

‘Elke dag nemen managers beslissingen over producten, klanten, toewijzing van middelen, beloning van werknemers en meer, dit allemaal op basis van veronderstellingen die nooit kritisch zijn onderzocht, laat staan uitgedaagd. “Ik ben er altijd in geslaagd om het op deze manier te doen en heb er nooit aan gedacht om het anders te doen”, is wat we vaak horen als managers wordt gevraagd waarom ze geen vraagtekens zetten bij praktijken die achteraf, of (al) tussentijds, onjuist bleken te zijn. Maar wanneer sceptici aantonen dat de ideeën die ten grondslag liggen aan praktijken verkeerd, verwarrend of zelfs kostbaar zijn, begrijpen managers en leiders het belang van het systematisch testen van aannames.’

Er is een fundamenteel verschil tussen de academische onderzoeker en praktijkgerichte veranderaar: de onderzoeker probeert om afstand te nemen en zo objectief mogelijk de feiten weer te geven (waardevrij), terwijl de veranderaar een duidelijke intentie en belang heeft, gerelateerd aan het veranderproces. Houd ik (ook) mijn studenten voor. Het sluit aan op dat wat Harvard’s Stefan Thomke en Gary W. Loveman constateren, zie citaat, in hun artikel ‘Act like a Scientist,‘ great leaders challenge assumptions, run experiments, and follow the evidence, gedraag jezelf als een wetenschapper: daag (je) aannames uit, voer experimenten uit en volg de bewijslast.

“Het is eenvoudig om recruiters aan te moedigen meer vrouwen of etnische minderheden in dienst te nemen. Het vergroot de algehele diversiteit van de werkplek. Maar diversiteit gaat over het vergroten van de daadwerkelijke participatie van mensen, niet alleen hun symbolische participatie.” “Divers samengestelde teams zijn sterkere teams en presteren beter, diversiteit maakt Defensie dus sterker.”

Het 1e citaat is afkomstig uit het artikel ‘Diversity in the workplace: it means more than you think.‘ van Investors in People. Het 2e citaat is afkomstig van recent op het Ministerie van Defensie benoemd staatssecretaris Christophe van der Maat in zijn ‘Kamerbrief diversiteit en inclusiviteit bij Defensie’. Van der Maat hoopt voor Defensie meer vrouwen aan te kunnen trekken. Het is binnen Defensie niet voor het eerst, deze ambitie….

Eerst maar het goede nieuws: patronen zijn te (h)erkennen en je kan er op anticiperen. Dan het minder goede nieuws: blijkbaar krijgen we als mens momenteel zoveel impulsen binnen dat alleen kunstmatige intelligentie (AI) nog in staat is patronen in onze omgeving, maar blijkbaar ook bij ons zelf, te (h)erkennen. AI maakt er zelfs een business model van…..

Patronen in handelen en gedrag herhalen zich, vaak gebeurt dat onverwacht of impulsief. Wat het nog sterker maakt d.i. dat patronen (vele) generatie(s) overstijgend zijn, ‘het’ zit in onze genen. Zodra je patronen gaat herkennen, allereerst bij jezelf (natuurlijk) en vervolgens in je omgeving dan kan dat leiden tot meer effectiviteit en meer efficiency. Je kan daarop anticiperen. Vaak denken we dat dat wat we doen uniek is(!) echter, steeds blijkt uit onderzoek dat onze (verre) voorouders ‘het’ ook al deden. Hun omstandigheden, hun samenleving was anders dan de onze, de patronen waarmee zij handelden en er op reageerden waren dat niet. Maar nu eerst Putin.

‘Een crisis is per definitie onzeker en zal in de meeste gevallen anders verlopen dan verwacht, en dat geldt des te meer voor een crisis van deze aard en omvang. Improvisatie en aanpassingen zijn nodig om onverwachte knelpunten te kunnen aanpakken.’ Zo opent het vandaag gepubliceerde rapport ‘Aanpak coronacrisis Deel 1: tot september 2020‘ onder verantwoordelijkheid van de Onderzoeksraad voor Veiligheid.

De Coronacrisis is (‘was’ lijkt me nog iets te voorbarig) een crisis van een gargantueske omvang. Ga daaraan maar eens leidinggeven. Dat (b)lijkt nagenoeg onmogelijk maar dat maakt deze ervaring toch interessant én relevant voor organisaties in zowel publieke als private sector. Hierna een synopsis gericht op het belang van improvisatievermogen bij crisismanagement.

Het heeft ‘even’ geduurd maar (re)actie vanuit de Overheid op #MeToo (2017) affaires krijgt hier nu eindelijk ‘voet aan de grond’, met dank (sic) aan Jeroen en Ali (The Voice), Marc (AJAX), Gijs (PvdA) en Mick (DTG) …..  (ongetwijfeld volgen er nog een ‘paar’) Kabinet: MeToo is een zaak van nationaal belang (fd.nl).

N.a.v. deze misdragingen, met fatale gevolgen voor medewerkers en (dus) werkgever ‘staat de telefoon bij de vereniging van vertrouwenspersonen roodgloeiend‘……

06 maart 2018 schreef ik hier: ‘Vertrouwenspersonen en Klokkenluiders, ze zijn Niet te Vertrouwen….’. Gezien de actualiteit plaats ik deze entry nog maar eens. (‘tip van de sluier’: het zijn niet de vertrouwenspersonen die een organisatiecultuur van misstanden veranderen, het zijn de eindverantwoordelijken)

De maanden december en januari zijn voor mij de uitgelezen momenten om weer eens ‘bij’ te lezen. Het is niet dat ik door het jaar heen niet veel lees (….), maar in deze dagen komt lectuur/literatuur samen waaraan ik in andere maanden nauwelijks toekom. Ik neem je mee naar 6 boeken die en 1 essay dat ik las.

Het eerste boek stond al enige tijd op mijn lijstje, maar dat werk vraagt dan ook om aandacht. Het is Ilja Leonard Pfeijffer’s ‘Grand-Hotel Europa’. In het boek beschrijft Pfeijffer de toestroom van vluchtelingen in de persoon van picollo Abdul via een scala aan toeristische personages/hotelgasten tot de nieuwe Chinese eigenaar van het hotel, een ondernemer die de oude Europese ‘pracht en praal’ omtovert in een voor zijn landgenoten herkenbare omgeving. Hou deze metafoor voorlopig vast.

‘Ja maar Willem veel van de kandidaten weten zich dan ook uitdagend te kleden.’ Deze reactie van de student verraste me gisteren op het moment dat ik tijdens de Master Class de TVoH casus besprak. Het verraste me omdat het een vrouwelijke student, met ruime werk- en levenservaring, was die dit opmerkte. Ik verwachtte dit eerder van één van de aanwezige mannen, ook de meeste van hen leidinggevenden. Blijkbaar ben ik zelf ook een ‘gekookte kikker’….

Samen met mijn partner zag ik veel, zo niet alle, uitzendingen van The Voice of Holland. Mijn muzieksmaak is divers maar ik keek er ook naar, zoals ik naar veel ‘zaken’ kijk vanuit een professioneel interesse en ik constateerde een normvervaging. Zo zoomde de laatste jaren de regisseur bij vrouwelijke kandidaten op weg naar het podium steeds vaker in op hun vrouwelijke vormen. Deze beelden waren vaak fracties van een seconde te zien, maar toch legde ik het steeds aan mijn partner Doreen voor ‘Zag jij dit ook en wat voegen deze beelden toe aan het format van dit programma?’

Het risico voor onze samenleving en economie dat op nr. 1 staat is het gebrek aan actie op het thema klimaat. Op nr. 2 de erosie van de sociale cohesie ofwel: in onze samenleving dreigt een breuk te ontstaan. Nr. 3 het gebrek aan het nemen van maatregelen op het gebied van cyberveiligheid. Nr. 4 het risico van het klappen van de economische zeepbel en voor nu tot slot op nr. 5 de schuldencrisis, een schuldenlast die is verhoogd o.i.v. de maatregelen genomen door de overheid om de economische gevolgen van de coronapandemie zoveel mogelijk in te dammen.

Deze risico’s voor ons land komen naar voren in de zojuist gepubliceerde 17th edition of the Global Risks Report 2022 van het World Economic Forum. Hoewel het WEF niet door iedereen in ons land wordt gewaardeerd (sic), haal ik uit hun onderzoeken en rapporten nog ruim voldoende interessante en relevante info.

Als je een jaarlijkse Top 10 opmaakt op basis van het aantal views en de tijdsduur die er gemiddeld genomen naar werd gekeken/gelezen, dan zijn er altijd onderwerpen/trends die de jaarlijkse lijst mislopen. Da’s ook dit jaar het geval. Omdat er in deze 2021 entries management trends/onderwerpen worden behandeld die volgens mij voldoende actueel zijn én relevant voor 2022 plaats ik hier 3 aanvullingen op de Top 10 2021.

“Wen er maar aan. Door vergrijzing, ontgroening en trage groei van de arbeidsproductiviteit is de krapte een structureel verschijnsel. Nederland heeft te weinig mensen voor te veel werk en dat blijft nog wel even zo.” merkte Het FD columnist Mathijs Bouman in augustus op. Eén van de bedrijven die op dat moment v.w.b. het tekort aan medewerkers en de gevolgen daarvan voor klanten maar ook voor de samenleving, ‘onder vuur lag’ was ProRail. Opmerkelijk was nu dat juist ProRail leek te voldoen aan dat wat cruciaal is voor strategisch mensmanagement nl. een beleid. Waar ging het dan toch mis? Dat antwoord vond je in de entry ‘Hadden we dit maar eerder gedaan: Strategisch HRM……‘(1)