Willem Scheepers

‘Belastingdienst, het UWV en de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) hebben moeite om nieuwe arbeidskrachten aan te trekken,’ meldde NOS gisteren. Voeg daarbij Defensie, Politie, Douane, Rijkswaterstaat, voeg daar feitelijk aan toe alle Ministeries, departementen, eenheden, afdelingen etc. en het aantal vacatures binnen de Overheid is niet enkele duizenden zoals NOS meldde, en de YT eufemistisch stelt (gelukkig staat er ‘meer dan’), maar waarschijnlijk enkele tienduizenden. De inhuur van duizenden externen, die al lang niet meer ‘tijdelijk in dienst’ zijn, vertroebelt dit beeld.

Rekening houdend met de actualiteit van de arbeidsmarkt is het dan ook niet onmogelijk dat een opgeschoond personeelstekort binnen afzienbare tijd uitkomt op 10%, d.i. bij 1 miljoen ambtenaren 100.000 vacatures. Omdat er voor de diensten van de Overheid, anders dan voor bijv. een restaurant ‘er is helaas geen tafel beschikbaar ivm personeelstekort’ geen alternatief is, ben je nu als werkgever verzeild geraakt in crisismanagement. Dat maakt dit iig voor zowel publieke als private sector tot een interessante/leerzame casus.

Sarina Wiegman wint zondag 31 juli 2022 met de Lionesses het ‘UEFA Women’s EURO 2022‘. Dat betekent 2017 ‘revisited‘: 2x achter elkaar winnend coach op een EK met verschillende landenteams eerst Nederland vervolgens Engeland. Er zijn niet veel leidinggevenden die haar dat na doen, ook niet in het bedrijfsleven.

“Sarina is het ontbrekende ingrediënt waar Engeland naar op zoek was.” vertelde de aanvoerder, Leah Williamson, aan een enorme menigte op Trafalgar Square nadat de ploeg het podium had betreden. “Ze heeft ons allemaal bij elkaar gebracht. Ze is een bijzonder persoon en stelt ons als mens op de eerste plaats.” “De manier waarop ze praat is best interessant”, zei de FA-topman Mark Bullingham. “Omdat het niet alleen om succes op het veld gaat, maar om die erfenis. Ze is gewoon een heel transparant persoon met hele sterke waarden.” Na het behalen van het EK in 2017 merkte Foppe de Haan op: “Sarina heeft verstand van mensen, da’s niet onbelangrijk.” Da’s idd niet ‘onbelangrijk’ naast sterke persoonlijke waarden ook nog verstand van mensen, voor een (succesvol) leidinggevende.

In Nederland gaan nu stemmen op om Wiegman aan te stellen als coach van een mannenteam. Ik twijfel er niet aan dat Sarina Wiegman daarvoor klaar is, ik vraag me ‘slechts’ af of de door mannen direct en indirect beheerste kleedkamer daarvoor klaar is. Het zijn nl. niet alleen corpsballen die seksistische uitspraken doen; helaas.

“Wil jij de twee mooie jonge vrouwen die daar staan vragen bij ons aan tafel te komen? Eén van ons is nog met één van hen uitgegaan.” Een tafel met 4 mannen van middelbare leeftijd stelt de vraag aan een serveerster. Duidelijk merk- en hoorbaar is dat de mannen al het nodige aan alcohol hebben geconsumeerd. Door de flarden die we opvangen van hun gesprek leer je dat zij waarschijnlijk consultants zijn. Hun oog is gevallen op 2 jonge vrouwen die ca. 15 jaar jonger zijn.

Kort later komt de serveerster terug en zegt: “Beide dames maken geen gebruik van uw aanbod, hun voorkeur gaat uit naar vrouwen niet naar mannen. Dat één van u is uitgegaan met 1 van hen kan dan ook niet kloppen.” Touché.

Op het moment dat ik gisteren las over de denigrerende, discriminerende, seksistische uitspraken, door mannelijke corpsleden tegenover hun vrouwelijk medestudenten tijdens het lustrum dit weekeinde van ASC/AVSV, ‘Amsterdams grootste studentenvereniging’, dacht ik: ‘Wie is je vader? Wie was je voorbeeld? Heb je normen en waarden geleerd? Ben je ooit gecorrigeerd?’. Het bleek dat ik ‘hun’ vaders al had ontmoet: vorige week vrijdag aan het einde van de middag op een terras in Maastricht, a/d Maas.

“Om meer mannen naar vrouwenberoepen te halen, zullen de lonen fors omhoog moeten.” las ik vanochtend in Het FD en ik dacht ‘Is er dan pas sprake van gelijke beloning m/v?’. Het is tenslotte 2022.

In het Het FD artikel wordt onderzoek door de universiteit van Maastricht aangehaald: “‘Het aandeel vrouwen in een beroep heeft voornamelijk een dempende invloed op het loon binnen door vrouwen gedomineerde beroepen.” Ook citeert het artikel het Sociaal Cultureel Planbureau dat constateert: “Dat voor werkgevers het inschalen van meer vrouwen op hogere functieniveaus in de meeste organisaties weliswaar stijgt, maar geen hoge prioriteit heeft.”

Met dit in het achterhoofd is het begrijpelijk (sic) dat ons land in het zojuist gepubliceerde ‘Global Gender Gap Report 2022‘ tussen 146 landen niet veel verder komt dan een 28e plaats (NB; 2021: 31). Hoezo gelijkheid c.q. gelijke behandeling?

‘Koud’ was ik deze week op LinkedIn in een dialoog terecht gekomen over nut en noodzaak van de implementatie van medical technology in de Zorg, of minister Conny Helder komt met haar ‘Kamerbrief over Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO)’. In deze kamerbrief stelt Helder dat we voor een duurzame zorgverlening niet ontkomen aan digitalisering in en van zorg en verpleging.

De aanleiding voor haar kamerbrief is de aanhoudende vergrijzing i.c.m. de afname van het zorgpersoneel. Ongewild zijn het communicerende vaten: terwijl de één toeneemt, neemt de ander af; overigens zeker niet alleen voor de Zorg. Als er één arbeidsmarkttrend is die er economie breed ‘met kop en schouders’ boven uitsteekt dan is het het tekort aan medewerkers. Zet dit af tot de piek van uittreders die er nog aankomt, nl. het geboortejaar 1958, en je weet: dit houdt nog ‘even’ aan.

De vraag is dan: kunnen we verantwoord investeren in technologie? Dat kan.

“Vlak voor de openingsceremonie van de Beijing 2022 Winterspelen namen verschillende Chinese steden deel aan dit evenement, waar enkele optredens werden getoond, waaronder Shenzhen, de technologiestad van China, met een verbazingwekkende droneshow die indruk maakte op meer dan één!” Idd, de droneshow tijdens de openingsceremonie op 04 februari dit jaar was indrukwekkend. China liet daarmee ook zien welke ontwikkeling het land had doorgemaakt a.g.v. de coronapandemie. Men had niet stilgezeten. Feitelijk was dit al een waarschuwing.

“Een toepassing van Artificial Intelligence (AI) waarbij een groter aantal onbemande voertuigen als autonome zwerm opereert en zelfstandig gecoördineerd opdrachten kan uitvoeren. Bijvoorbeeld een zwerm van tientallen drones die luchtverdedigingssystemen verzadigen.” In zijn toespraak gisteren tijdens het seminar Fog of War 2.0 ter gelegenheid van het 20-jarig jubileum van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD), sprak Commandant der Strijdkrachten generaal Onno Eichelsheim over ‘zwermtechnologie’ als autonoom opererend systeem. Dat drones stand alone succesvol kunnen zijn leren (sic) we van de oorlog in Oekraïne, laat staan als het een zwerm van tientallen zelfs duizenden drones is.

Omdat de 62-jarige Fransman Philippe Cimadomo, tijdens de aan de 24H Le Mans voorafgaande vrije trainingen, diverse crashes en incidenten veroorzaakte, incidenten waarbij hij ook andere coureurs in gevaar bracht, werd Philippe vorig weekeinde door de wedstrijdleiding vervangen voor de 27 jarige Nyck de Vries.

Nieuw talent De Vries die op de ‘werkvoer’ v/m talent Cimadomo vervangt is daarmee een mooie (sic) metafoor want ook op de werkvloer van jouw organisatie zou dit kunnen gebeuren: v/m talent (bewust noem ik hem/haar geen ‘oudere’) kan niet meer, of onvoldoende meekomen, vervangen door nieuw c.q. jong talent zou dan een optie kunnen zijn. ‘Kunnen zijn’, als er geen krapte op de arbeidsmarkt zou zijn.

‘Tienduizenden ongewenst werkloze 55-plussers ondanks recordkrapte’ meldt Nieuwsuur. “Veel 55-plussers hebben te dealen met een soort beeldvorming. Ze solliciteren zich wezenloos, maar ze komen er niet tussen.”

€ 8,5 miljard gaf de Overheid in de periode 2017 – 2021 uit aan ‘interim management, organisatie- en formatieadvies, beleidsadvies, communicatieadvisering, juridisch advies, advisering opdrachtgevers over automatiseringsvraagstukken, financiën en administratieve organisatie, uitzendkrachten en accountancy’, blijkt uit de ‘kamerbrief inhuur externen’ van minister Hanke Bruins Slot.

“De organisatie is er niet klaar voor om diversiteit aan te nemen. Stop maar al vast met het aannemen van meer diversiteit, ik zou eerst zorgen dat je de diversiteit die je nu hebt, dat je die behoudt. Dat je eerst gaat vragen aan de diversiteit die je nu binnen boord hebt ‘Wat vinden jullie van de politie? wat kan de politie beter doen? voel je je veilig binnen de organisatie?’. Vraag het eerst. Als zij allemaal zeggen of het grootste deel ‘Ja, ik voel me veilig binnen de organisatie. De organisatie is er helemaal klaar voor om diversiteit aan te nemen.’ begin dan met werven. Tot die tijd is het gewoon geldverspilling.” aldus één van de politiemensen die deelnam aan de 2Doc documentaire De Blauwe Familie; gisteravond bleek, een pijnlijke documentaire.

Twee ‘dingen’ haalde ik uit deze 2Doc: allereerst v.w.b. het succesvol implementeren van gelijkheid, diversiteit, inclusiviteit en integriteit heeft de Nationale Politie als werkgever nog een lange weg te gaan.  Het 2e, en die indruk is nu bevestigd, de korpsleiding is niet de cultuurdrager van de organisatie. De cultuurdragers zitten, zeer waarschijnlijk diep, ‘verstopt’ in de organisatie. Dat maakt een succesvolle cultuurverandering nog lastiger, nog uitdagender, maar (toch) niet onmogelijk.

‘Alsjeblieft niet nog meer banen!’ reageerde Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het Centraal Bureau voor de Statistiek op berichten vanuit zijn CBS dat de arbeidsmarkt een recordkrapte kent. Die krapte laat zich idd overal merken: van bagage die niet meegaat via een tunnel die dicht blijft en een festival seizoen dat niet door kan gaan tot aan een a.s. coronapandemie die de Zorg niet opnieuw kan opvangen. ‘De kans is zeer klein dat dit nog een keer gebeurt.’ reageerde Rijkswaterstraat’s Debby van Slegtenhorst op het feit dat de Ketheltunnel maandag urenlang dicht was als gevolg van een gebrek aan vervanging i.v.m. ziekteverzuim. Zou ‘t?

Lang verbaasde ik mezelf over het gebrek aan anticiperen van veruit de meeste werkgevers op trends in de arbeidsmarkt, trends die zich al decennia lang laten zien zoals nu de a.s. uitstroom van ‘boomers‘ geboren in het jaar 1958. Cijfers en trends vanuit CBS, CPB, WRR e.d. die bewust of onbewust werden en worden genegeerd. Het is 2022 en inmiddels ben ik verbijsterd. Niemand leest dit dus ik kan hier de stelling poneren dat er sprake is van wanbeleid, van een gebrek van onvermogen van de hiervoor verantwoordelijken. Geeft een goed gevoel, dat ik dit even kwijt ben. 😉