Willem Scheepers

Eerst maar het goede nieuws: patronen zijn te (h)erkennen en je kan er op anticiperen. Dan het minder goede nieuws: blijkbaar krijgen we als mens momenteel zoveel impulsen binnen dat alleen kunstmatige intelligentie (AI) nog in staat is patronen in onze omgeving, maar blijkbaar ook bij ons zelf, te (h)erkennen. AI maakt er zelfs een business model van…..

Patronen in handelen en gedrag herhalen zich, vaak gebeurt dat onverwacht of impulsief. Wat het nog sterker maakt d.i. dat patronen (vele) generatie(s) overstijgend zijn, ‘het’ zit in onze genen. Zodra je patronen gaat herkennen, allereerst bij jezelf (natuurlijk) en vervolgens in je omgeving dan kan dat leiden tot meer effectiviteit en meer efficiency. Je kan daarop anticiperen. Vaak denken we dat dat wat we doen uniek is(!) echter, steeds blijkt uit onderzoek dat onze (verre) voorouders ‘het’ ook al deden. Hun omstandigheden, hun samenleving was anders dan de onze, de patronen waarmee zij handelden en er op reageerden waren dat niet. Maar nu eerst Putin.

‘Een crisis is per definitie onzeker en zal in de meeste gevallen anders verlopen dan verwacht, en dat geldt des te meer voor een crisis van deze aard en omvang. Improvisatie en aanpassingen zijn nodig om onverwachte knelpunten te kunnen aanpakken.’ Zo opent het vandaag gepubliceerde rapport ‘Aanpak coronacrisis Deel 1: tot september 2020‘ onder verantwoordelijkheid van de Onderzoeksraad voor Veiligheid.

De Coronacrisis is (‘was’ lijkt me nog iets te voorbarig) een crisis van een gargantueske omvang. Ga daaraan maar eens leidinggeven. Dat (b)lijkt nagenoeg onmogelijk maar dat maakt deze ervaring toch interessant én relevant voor organisaties in zowel publieke als private sector. Hierna een synopsis gericht op het belang van improvisatievermogen bij crisismanagement.

Het heeft ‘even’ geduurd maar (re)actie vanuit de Overheid op #MeToo (2017) affaires krijgt hier nu eindelijk ‘voet aan de grond’, met dank (sic) aan Jeroen en Ali (The Voice), Marc (AJAX), Gijs (PvdA) en Mick (DTG) …..  (ongetwijfeld volgen er nog een ‘paar’) Kabinet: MeToo is een zaak van nationaal belang (fd.nl).

N.a.v. deze misdragingen, met fatale gevolgen voor medewerkers en (dus) werkgever ‘staat de telefoon bij de vereniging van vertrouwenspersonen roodgloeiend‘……

06 maart 2018 schreef ik hier: ‘Vertrouwenspersonen en Klokkenluiders, ze zijn Niet te Vertrouwen….’. Gezien de actualiteit plaats ik deze entry nog maar eens. (‘tip van de sluier’: het zijn niet de vertrouwenspersonen die een organisatiecultuur van misstanden veranderen, het zijn de eindverantwoordelijken)

De maanden december en januari zijn voor mij de uitgelezen momenten om weer eens ‘bij’ te lezen. Het is niet dat ik door het jaar heen niet veel lees (….), maar in deze dagen komt lectuur/literatuur samen waaraan ik in andere maanden nauwelijks toekom. Ik neem je mee naar 6 boeken die en 1 essay dat ik las.

Het eerste boek stond al enige tijd op mijn lijstje, maar dat werk vraagt dan ook om aandacht. Het is Ilja Leonard Pfeijffer’s ‘Grand-Hotel Europa’. In het boek beschrijft Pfeijffer de toestroom van vluchtelingen in de persoon van picollo Abdul via een scala aan toeristische personages/hotelgasten tot de nieuwe Chinese eigenaar van het hotel, een ondernemer die de oude Europese ‘pracht en praal’ omtovert in een voor zijn landgenoten herkenbare omgeving. Hou deze metafoor voorlopig vast.

‘Ja maar Willem veel van de kandidaten weten zich dan ook uitdagend te kleden.’ Deze reactie van de student verraste me gisteren op het moment dat ik tijdens de Master Class de TVoH casus besprak. Het verraste me omdat het een vrouwelijke student, met ruime werk- en levenservaring, was die dit opmerkte. Ik verwachtte dit eerder van één van de aanwezige mannen, ook de meeste van hen leidinggevenden. Blijkbaar ben ik zelf ook een ‘gekookte kikker’….

Samen met mijn partner zag ik veel, zo niet alle, uitzendingen van The Voice of Holland. Mijn muzieksmaak is divers maar ik keek er ook naar, zoals ik naar veel ‘zaken’ kijk vanuit een professioneel interesse en ik constateerde een normvervaging. Zo zoomde de laatste jaren de regisseur bij vrouwelijke kandidaten op weg naar het podium steeds vaker in op hun vrouwelijke vormen. Deze beelden waren vaak fracties van een seconde te zien, maar toch legde ik het steeds aan mijn partner Doreen voor ‘Zag jij dit ook en wat voegen deze beelden toe aan het format van dit programma?’

Het risico voor onze samenleving en economie dat op nr. 1 staat is het gebrek aan actie op het thema klimaat. Op nr. 2 de erosie van de sociale cohesie ofwel: in onze samenleving dreigt een breuk te ontstaan. Nr. 3 het gebrek aan het nemen van maatregelen op het gebied van cyberveiligheid. Nr. 4 het risico van het klappen van de economische zeepbel en voor nu tot slot op nr. 5 de schuldencrisis, een schuldenlast die is verhoogd o.i.v. de maatregelen genomen door de overheid om de economische gevolgen van de coronapandemie zoveel mogelijk in te dammen.

Deze risico’s voor ons land komen naar voren in de zojuist gepubliceerde 17th edition of the Global Risks Report 2022 van het World Economic Forum. Hoewel het WEF niet door iedereen in ons land wordt gewaardeerd (sic), haal ik uit hun onderzoeken en rapporten nog ruim voldoende interessante en relevante info.

Als je een jaarlijkse Top 10 opmaakt op basis van het aantal views en de tijdsduur die er gemiddeld genomen naar werd gekeken/gelezen, dan zijn er altijd onderwerpen/trends die de jaarlijkse lijst mislopen. Da’s ook dit jaar het geval. Omdat er in deze 2021 entries management trends/onderwerpen worden behandeld die volgens mij voldoende actueel zijn én relevant voor 2022 plaats ik hier 3 aanvullingen op de Top 10 2021.

“Wen er maar aan. Door vergrijzing, ontgroening en trage groei van de arbeidsproductiviteit is de krapte een structureel verschijnsel. Nederland heeft te weinig mensen voor te veel werk en dat blijft nog wel even zo.” merkte Het FD columnist Mathijs Bouman in augustus op. Eén van de bedrijven die op dat moment v.w.b. het tekort aan medewerkers en de gevolgen daarvan voor klanten maar ook voor de samenleving, ‘onder vuur lag’ was ProRail. Opmerkelijk was nu dat juist ProRail leek te voldoen aan dat wat cruciaal is voor strategisch mensmanagement nl. een beleid. Waar ging het dan toch mis? Dat antwoord vond je in de entry ‘Hadden we dit maar eerder gedaan: Strategisch HRM……‘(1)

Kijk je naar de Top 10 dit jaar meest gelezen entries, variërend van een zeer recente entry tot aan één die ruim 10 jaar teruggaat, dan lijkt heroriëntatie een terugkerend thema. Heroriëntatie op zowel de strategie van een organisatie als een heroriëntatie op de persoonlijke rol, op persoonlijke ontwikkeling. Voor heroriëntatie is zeker ‘iets’ te zeggen. De coronapandemie heeft onze samenleving, onze economie, heeft leidinggevenden, medewerkers, klanten, stakeholders in de ruimste zin van het woord, tot in de haarvaten geraakt en het einde van deze pandemie is nog niet in zicht.

Heroriëntatie wordt al direct duidelijk bij de meest gelezen entry in 2021 in dit ManPro blog: ‘Strategic Alignment: het zit in de mensen, niet in het papier.’ Het is, voor mij, een verrassende want nr. 1 is er één van 6 jaar terug, december 2015. Het jaar daarna, 2016, scoorde deze al hoog in het jaaroverzicht, maar later verscheen de entry niet meer in de jaarlijkse Top 10. Mogelijk dat ‘derden’ hieraan in hun presentaties/lessen e.d. aandacht hebben besteed. In dat geval: Thanks!

‘Impossible Dream‘. De F1 race was op zondag 12122021 nog niet gereden of MaxMania had Nederland in z’n greep. Dat zegt zeker iets over onze volksaard…..

Max Verstappen is Wereldkampioen in de koningsklasse van de autosport. Een uitzonderlijk sporttalent voorzien van de genen van zijn moeder en cartkampioen Sophie Kumpen en zijn vader F1 coureur Jos Verstappen. Dankzij de drive van zijn vader, het visionair leiderschap van Helmut Marko, het missie gedreven leiderschap van Christian Horner, onderschat ook niet de rol van een ‘wingman‘ als ‘Checo’ Perez zoals gisteren overduidelijk bleek, de 850 talentvolle monteurs e.a. ondersteunende medewerkers in dienst van Red Bull Racing & Red Bull Technology en zonder de superieure techniek van F1 Honda Racing, zou het gisteren zelfs voor Max sowieso ‘a hell of a job‘ worden. Maar uiteindelijk geldt ook hier: het verschil tussen geluk en pech is flinterdun.

“We kunnen alle gedurfde ambities hebben. We kunnen alle gewaagde doelen hebben. We kunnen streven naar onze nieuwe missie. Maar dit zal alleen gebeuren als we onze cultuur naleven, als we onze cultuur ontwikkelen. En voor mij is dat cultuurmodel niet iets statisch. Het gaat om een dynamische leercultuur. In feite is de uitdrukking die we gebruiken om onze opkomende cultuur te beschrijven de ‘growth mindset‘, omdat het gaat om ieder individu, dat ieder van ons die houding – die mentaliteit – heeft om elke beperking te overwinnen, elke uitdaging aan te gaan, het is voor ons mogelijk om te groeien en daarmee voor het bedrijf om te groeien.”

Prof James L. Heskett brengt januari volgend jaar zijn nieuwe boek uit ‘Win from Within’. Eén van de praktijkvoorbeelden die Heskett aanhaalt betreft de cultuurverandering die Satya Nadella zijn organisatie Microsoft liet ondergaan. Het voorgaande citaat is van Nadella en lees je terug in de Harvard casestudy ‘Satya Nadella at Microsoft: Instilling a Growth Mindset‘.

James Heskett: “It’s easier to change a strategy than it is to change a culture.” Indeed it is…..