De gevolgen van de snel veranderende business voor informatiesystemen

Veel organisaties zijn in de laatste twee decennia van een op functie gebaseerde organisatie doorgegroeid naar een procesgedreven organisatie. Daarbij zijn de meeste processen tegenwoordig ondenkbaar zonder de ondersteuning van complexe informatiesystemen. Organisaties moeten door het hedendaagse zakelijke klimaat echter sneller kunnen inspelen op veranderingen in hun omgeving. Hierdoor is een nieuwe verschuiving waarneembaar. Organisaties groeien door van een procesgedreven organisatie naar een servicegeoriënteerde organisatie. Volgens Lacob et al. (2012) is ‘service oriëntatie’ dan ook de nieuwste trend die verreikende gevolgen heeft voor de organisatie en de informatiesystemen.

Maar wat betekent dit exact voor informatiesystemen? Veel leveranciers hebben hun informatiesystemen zo gebouwd dat ze specifieke processen of zelfs specifieke waardeketens en waardenetwerken van begin tot eind ondersteunen. Het vervangen van dergelijke informatiesystemen, het integreren van deze informatiesystemen en het uitwisselen van informatie tussen deze informatiesystemen is vaak erg complex en dus arbeidsintensief, tijdrovend en omslachtig.

Servicegeoriënteerde informatiesystemen zijn niet gericht op specifieke processen, maar op het bieden van functionaliteiten die op meerdere plekken in de organisatie en zelfs daarbuiten kunnen worden gebruikt. Hoe is dit mogelijk? Volgens Papazoglu et al. (2008) is sprake van servicegeoriënteerd als informatiesystemen ontleed zijn in autonome functionaliteiten (binnen Enterprise Architectuur ook wel applicatieservices genoemd) die platform onafhankelijk zijn en via een catalogus worden aangeboden aan organisaties.

De organisatie neemt dus alleen die functionaliteiten van een leverancier af die aansluiten op de behoefte van deze organisatie. Er is dan ook geen sprake meer van het verplicht afnemen van een volledig informatiesysteem of een complete module hiervan. Ook is het mogelijk functionaliteiten van diverse leveranciers ‘losjes’ aan elkaar te koppelen. Op deze wijze kan een organisatie de functionaliteiten van de diverse leveranciers met elkaar vergelijken en uiteindelijk kiezen voor een combinatie die het beste aansluit op hun eigen organisatiedoelen. Met ‘losjes’ koppelen wordt overigens bedoeld dat eventuele functionaliteiten ook weer eenvoudig door een ander kunnen worden vervangen.

Kortom: ten opzichte van traditionele informatiesystemen zorgen servicegeoriënteerde informatiesystemen, door hun flexibiliteit en bredere inzetbaarheid, voor een snellere aansluiting van IT op de business.

Is dit al werkelijkheid of nog een droom? De omschakeling van traditioneel naar servicegeoriënteerd vraagt om compleet omdenken aan de kant van de leveranciers. Ze zullen opnieuw moeten gaan nadenken over hun ‘core-business’. In het ontwikkelen van welke functionaliteiten kunnen wij ten opzichte van andere leveranciers uitblinken? Langzaam beginnen een aantal grote bedrijven (zoals SAP en IBM) stappen te zetten naar servicegeoriënteerd. Omdat servicegeoriënteerd nog in ontwikkeling is, is de vraag hoe snel andere gaan volgen.

Bronnen:
*Lacob, M., Jonkers, H., Quartel, D., Franken, H. & Berg, B. van de. (2012). Delevering Enterprise Architecture with TOGAF and Archimate. Amersfoort: Bizzdesign Academy
*Papazoglou, M.P., Traverso, P., Dustar, S. & Leymann, F (2008). Service-oriented computing: a research roadmap. International journal of cooperative information systemen, 17. 223-255.