Duurzaam ondernemen met het strategisch competentiedenken

Duurzaamheid en duurzaam ondernemen gaat in de kern over het organiseren van wat maatschappelijk gezien van waarde is, waarbij niet alleen rekening wordt gehouden met het hier en nu maar ook met toekomstige generaties. Ondernemingen en (niet-gouvernementele) organisaties zijn veel gebruikte instituties die voor een belangrijk deel onze samenleving vormgeven.

Het verleden wijst uit dat ondernemingen en organisaties het vizier in de regel gericht hebben op de creatie van (klant)waarde voor de korte termijn, waarbij alleen het financiële resultaat van belang is. De organisatie is hierop afgestemd en dit leidt tot verspilling, schaarste, uitputting en zelfs verwoesting van toegankelijke middelenbronnen. Hierdoor staat de toekomst van onze samenleving op het spel.

Het zijn uiteindelijk de overtuigingen, waarden en ideeën die leiden tot het organiseren van wat maatschappelijk gezien van waarde is. Leiders en managers van ondernemingen en organisaties dienen dan ook de verantwoordelijkheid te nemen en op basis van rechtvaardigheid de uitdaging aan te gaan en te bepalen, ondanks de begrensde rationaliteit, wat zij nu juist wel (duurzame opbouw en gebruik van middelen en competenties) en wat zij nu juist niet (verspilling, uitputting en verwoesting van middelenbronnen) meer willen doen. Het strategisch competentiedenken biedt leiders en managers een alternatief voor een transitie naar doelgerichte en zelfregelende (veerkrachtige) organisaties die de samenleving continu dienen (evenwicht tussen waardecreatie en waardedistributie).

Waardecreatie leidt uiteindelijk tot waarde voor de onderneming en een onderneming zal de ondernemingswaarde distribueren naar de verschillende belanghebbenden (stakeholders) van de onderneming. Deze waardedistributie vormt een noodzakelijk complement van het proces van waardecreatie. Waardedistributie benadrukt dat een onderneming onlosmakelijk verbonden is met de omgeving (wederzijdse afhankelijkheid) en de mate waarin doelstellingen worden gerealiseerd.

Eisen vanuit de omgeving kunnen een enorme impact hebben op de mate waarin een onderneming verantwoordelijkheid neemt en de samenleving dient. Peter Drucker stelt zelfs dat het resultaat van iedere organisatie alleen aan ‘de buitenkant’ bestaat. Alleen als waardecreatie en waardedistributie met elkaar in evenwicht zijn, slaagt de onderneming erin continuïteit te realiseren.

In het nieuwe boek ‘Werken aan de WEconomy’ (januari 2013) van Jan Jonker (hoogleraar Duurzaam Ondernemen) is een speciaal hoofdstuk gewijd aan het duurzaam ondernemen met het strategisch competentiedenken.