Overheidsmanagers willen niet deugen

Overheidsmanagers zetten zich in voor het belang van de overheidsorganisatie waar ze werkzaam zijn! Daar gaat iedereen vanuit. Geen wethouder, geen raadslid, geen burger die daar niet vanuit gaat. Die werkelijkheid ziet er volgens Dr. Rick Anderson, lector Controlling aan de Hogeschool INHOLLAND, een stuk genuanceerder uit. Deze opvatting verwoord hij in het artikel "Waarom overheidsmanagers niet willen deugen".

Van managers mag verwacht worden dat ze uit zijn op verbetering van de doelmatigheid en dat ze dus zorgvuldig omgaan met de middelen. De manager, veronderstelde Anderson, zal in de praktijk eerder uit te zijn op budgetmaximalisatie en is op zoek naar exogene excuses als hij of zij de output niet weet te realiseren. Voldoende terechte redenen om onderzoek te doen.

Dit was de aanleiding tot een onderzoek onder 6000 overheidsambtenaren. Bij het onderzoek werd gebruik gemaakt van een spelsimulatie waarbij een gemeentelijke begroting moest worden gemaakt. Binnen dit spel werden er 9 rollen verdeeld, waarbij iedere speler een specifieke opdracht kreeg, behorend bij de rol. (wethoudersrollen en directeursrollen). Managementteamvergaderingen, collegevergaderingen, bilateraal overleg, alles maakte onderdeel uit van de simulatie. In het kader van het onderzoek werd afsluitend gevraagd naar de achterliggen motieven voor een bepaald standpunt, gedragsvorm of afspraak.

Conclusies op basis van het onderzoek waren onder andere :

  • □ Managers en bestuurders laten hun eigen belangen prevaleren boven het organisatiebrede belang.
  • □ Men was pas na zeer zware druk bereid om het eigen belang te laten varen.
  • □ Bilaterale afspraken zijn van grote invloed.
  • □ Hogere claims of nieuwe claims vanwege het wisselgeld, werden op tafel gelegd.
  • □ Managers en stuurders zijn minder geïnteresseerd in de inhoudelijke onderbouwing van anderen, als hun eigen doelstellingen maar niet in gevaar komen.

Deze en andere conclusies maken het onderzoek van Anderson op z'n minst interessant. Redenen voldoende, volgens mij, om nadrukkelijk kennis te nemen van de onderzoeksresultaten.

De vraag dringt zich natuurlijk op in hoeverre iedere overheidsorganisatie in Nederland hier last van heeft. Op basis van de resultaten van het onderzoek heef iedere overheidsorganisatie hier wel degelijk last van. Nu is het natuurlijk niet zo dat er geen minister, gemeentesecretaris, wethouder, directeur-generaal of een provinciale directeur Middelen is die dit niet wist. Iedereen weet het, iedereen doet het in mindere of meerdere mate. Dit geldt natuurlijk niet alleen voor de overheid. Ook in het bedrijfsleven doet iedereen het.

In mijn ogen zijn er nu een aantal belangrijkere vragen die beantwoord moeten gaan worden. Weet iedere bestuurder of manager wat, door deze manier van samenwerken, de nadelige consequenties zijn voor de eigen organisatie? Wat voor invloed heeft deze manier van samenwerken op de onderlinge werkverhoudingen? Wat is de invloed hiervan op de prestaties van de organisaties? Wat is hiervan de invloed op het gedrag van de individuele professionals? Wat is de invloed hiervan op de prestaties van de organisatie in het belang van de klant?

Deze en andere vragen moeten door iedere organisatie, overheid of niet, beantwoordt worden. Op basis van heldere (eerlijke) antwoorden dienen bestuurders en managers te werken aan een andere, een betere manier van samenwerken in het belang van de eigen (overheids-) organisatie. En dus uiteindelijk in het belang van hun (burger) klanten.

Alef Dekker: "Er is werk aan de winkel!"

Download het artikel

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Theo Janssen
Geef nou maar eens posititeve feedback... Ik heb ooit gelezen, dat ademhaling zeer belangrijk is. Ook    en zeker als je iets hebt gelezen waarvan je nekharen gaan krullen.

Ik ben géén manager, sterker nog: Ik ben slachtoffer van slecht management. Lees altijd met interesse de publicaties .... en heel af en toe reageer ik.
Zoals nu. Oké, ik heb enkele malen kunnen in en goed kunnen uitademen. Nu kan het!
"Overheidsmanagers willen niet deugen", is de kop en de stelling. Dat is onderzocht onder 6.000 ambtenaren (tussen haakjes weet iemand hoeveel % dat is? ... nee minder!)
en vervolgens worden er conclusies getrokken. Erger, er wordt naar aanleiding van het onderzoek een artikel geschreven met vooronderstellingen als schuurdeuren.
Woorden die gebruikt worden illustreren voldoende waar ik heen wil: "voldoende", "iedere", "wel degelijk", ".. dat er geen minister is ... die dit niet wist ", "natuurlijk" en als klap op de vuurpijl in de laatste alinea (de epiloog): "moeten" !
(Het uitroepteken is van mij).
En dat is een eufemisme. Schande; en een smet op dit anders zo mooie forum!!  Mijn advies heb ik feitelijk al verwoord:  Alvorens iets aan papier toe te vertrouwen (of  uit te spreken), zou men eerst enkele malen goed in- en uitademen. Door de neus in en door de mond uit.
Het geeft ruimte ... maakt keuzes mogelijk en geeft niet alleen de brood nodige zuurstof aan de (aanwezige) hersens. Enkele malen slechts en de wereld zal er anders uit gaan zien. Maar zoals gezegd: Ieder heeft de keuze.
Elke zichzelf en zijn medewerkers respecterende manager en leidinggevende zou 's morgens kunnen beginnen met een (gezamenlijke) ademhalingsoefening; voorafgaand aan de arbeid ...  kunnen; nooit ..  moeten. Dat is een woord hetwelk geen keuzes toelaat. En wat dat 'ontbreken van keuzes' oplevert weet de medische wetenschap maar al te goed. Men zou zich ook eens kunnen afvragen, waarom de in het bedoelde onderzoek antwoordende ambtenaren nog steeds onder die managers willen en blijven werken; ze hebben tenslotte ook een keuze. Door te doen zoals ze doen, scheppen ze mede de situatie die zij blijkbaar nu zelf  veroordelen.  Is dat gek(?) ... nee, dat is het resultaat van  onderzoek.  


 
Theo Janssen
Ja, als je citeert moet dat wel goed gebeuren en in perspectief. Het waren volgens het artikel <strong>600</strong> ambtenaren. Geen 6000;&nbsp;Dus een percentage op het totale overheidsdienarenbestand&nbsp;van (heel ver?)&nbsp;onder de 1%!&nbsp; Mede omdat ook nog eens&nbsp; - in een spelsituatie -&nbsp; politieke figuren (wethouders)&nbsp;of onpartijdigen (burgemeesters) meededen.&nbsp;
Wat zegt dat over de bevindingen &quot;uit de praktijk&quot;?
Had&nbsp;in dit geval nog maar effe langer goed doorgeademd, damned!
In door de neus, uit door de mond. ..Rustig. In ..... Uit..... Goh, wat geeft dat ruimte; ..... en keuzes!
Keuzes hebben is alles in het leven. Dat wordt bevestigd door de wetenschap en vooral de medische wedenschap.
Ik ben geen manager - integendeel ik ben het slachtoffer van slecht management; daarom interesseerde mij het artikel.
Maar deze column slaat&nbsp; een toon aan &nbsp;die misstaat. Wat worden er&nbsp; aubollige nominalisaties gebruikt : &#039;iedere(3x), iedereen (4x)&nbsp; en&nbsp; dichtslaande c.q. geen keuze latende woorden als
&#039;natuurlijk&#039;, &#039;wel degelijk&#039;, &#039;belangrijkere&#039;&nbsp; en ....&#039;moeten&#039;.
Wat een zwak en stigmatiserend&nbsp;betoog!&nbsp; Het ging n.b. over vrij inzetbare&nbsp;budgetten.....
Ik spring spontaan in de bres voor alle(<strong>!!</strong>) goedwillende managers.&nbsp;

Tip:&nbsp; Ik pleit voor een (vrijwillige) ademsessie aan het begin van de werkdag. Voor de managers en medewerkers, maar zeker voor columnisten!&nbsp; Rustig doorademen; dan komt er ruimte voor betere ideeen.
Positievere!