Pragmatisme en Excellent Onderwijs

Het Chinese volk is een van de ijverigste ter wereld. Kijk alleen al naar het enorme succes van geëmigreerde Chinezen, waar ook ter wereld. Juist het zichtbare succes van Chinezen in het buitenland in combinatie met de lage productiviteit van de Chinezen in eigen land, overtuigde de Chinese leiders dat China het verkeerde economische stelsel had: het marxistisch-leninistische productiemodel. Daarom bracht China na de planeconomie het andere model voor economische groei in praktijk: de vrijemarkteconomie. Vooral sinds de hervormingen die Deng Xiaoping in 1978 introduceerde, heeft China een ongekend transformatieproces doorlopen.

De vooruitgang op het gebied van natuurwetenschappen en technologisch onderzoek is voor elk land afhankelijk van de hoeveelheid gepromoveerde onderzoekers. Uit het rapport Global Economic Prospects: Managing the Next Wave of Globalization van de Wereldbank blijkt dat het aantal Aziatische studenten dat Amerikaanse doctoraten behaalt op het gebied van Sciences and engineering (S&E) aanzienlijk is gestegen.. Van 1983 tot 2003 behaalden studenten van vier Aziatische landen ( China, Taiwan, India en Zuid – Korea) meer dan vijftig procent van de aan buitenlanders toegekend S&E – doctoraten : 89.700 van de 176.000, bijna vier keer zoveel als studenten uit Europa.

Japan was het eerste Aziatische land dat moderniseerde, omdat het zich al snel realiseerde dat het moest veranderen en zich moest aanpassen. Waarom was Japan zo succesvol bij het overnemen van westerse methoden? De Japanners benaderden de uitdaging van de noodzakelijke vernieuwingen volstrekt pragmatisch, zonder ideologische belemmeringen. Ze waren bereid en instaat beleid te formuleren met gebruikmaking van de meest waardevolle principes en methodieken uit de westerse stelsels. Die pragmatische aanpak had Japan van het Westen geleerd. Het Westen had immers vanuit de duistere Middeleeuwen een enorme sprong voorwaarts genaakt. Het ontdeed zich van theologische beperkingen en nam een moderne, liberale en open levenshouding aan.

Japan nam die benadering nauwgezet over! De grootste pragmaticus uit de geschiedenis van Azië is waarschijnlijk de eerder genoemde Chinees Deng Xiaoping. Zijn uitleg van het begrip pragmatisme is in ieder geval kort en krachtig: “het doet er niet toe of een kat zwart of wit is. Als hij muizen vangt, is het een goede kat”.