Waarom Amerikanen blijven zoals Zij Zijn.

De val in 1991 van de Sovjet- Unie kwam 499 jaar na de expeditie van Columbus, en daarmee werd een tijdperk afgesloten. Voor het eerst in 500 jaar zetelde de macht niet langer in Europa, en was Europa niet langer het middelpunt van internationale mededinging. Na 1991 waren de VS de enige wereldmacht, het brandpunt van de internationale verhoudingen.

Binnen de internationale handel, en dus het mondiale stelsel, vond een ongekende verschuiving plaats. De Amerikaanse heerschappij over de wereldzeeën betekent dat de VS zich niet alleen kan inlaten met de maritieme wereldhandel, maar deze ook naar eigen inzichten en belangen in niet geringe mate kan sturen. In het algemeen gaven de VS het internationale handelsstelsel vorm (negentig procent van het internationale goederenvervoer en twee derde van het olietransport gaat over zee) door toegang tot de uitgestrekte Amerikaanse markt als machtsmiddel te gebruiken en zo het gedrag van anderen landen te beïnvloeden. Het was dan ook geen verrassing dat de VS, behalve door hun natuurlijke rijkdommen, een enorme welvaart verwierven dankzij hun zeemacht en dat de Sovjet- Unie, geheel ingesloten door land, daar tegen gewoon niet kon concurreren.

Bovendien levert de Amerikaanse heerschappij over de zeeën een enorm politiek voordeel op. Amerika kan niet worden geschonden, maar zelf kan het wel andere landen binnenvallen, wanneer en hoe het maar wil. Vanaf 1945 konden de VS ten strijde trekken zonder bang te hoeven zijn dat hun aanvoerlijnen werden doorgesneden. Geen macht van buiten kon oorlog voeren op het continent van Noord -Amerika. Alleen Noord- Amerika kan een transcontinentaal land huisvesten dat in staat is zijn macht over beide oceanen tegelijk uit te oefenen. Daarom is Noord- Amerika met de VS tot op heden de dominante mogendheid, het zwaartepunt van het internationale stelsel. De VS is het land dat in 1944-1945 Europa en Japan tegelijkertijd binnenviel. Het greep de macht over de wereldoceanen en heeft die tot de dag van vandaag niet meer afgestaan.

De VS worden in de 21^ste eeuw gevreesd en verfoeid, maar desondanks zullen afzonderlijke landen altijd blijven zoeken naar een manier om met de Amerikanen door één deur te kunnen. Deze onbalans zal deze eeuw bepalen, net als de pogingen om de invloed van de VS aan banden te leggen. Noord- Amerika heeft echter niets te duchten en beschikt over een enorme macht. In de Verenigde Staten leeft minder dan 5% van de wereldbevolking, die circa 45% van alle militaire uitgaven in de wereld voor zijn rekening neemt. Vandaar dat het land zich wellicht op een wat minder genuanceerde manier in de wereld laat gelden. Dit is geen domheid, er is gewoon geen noodzaak om zorgvuldiger te werk te gaan. Sterker nog, dat laatste zal in veel gevallen de effectiviteit zelfs ondermijnen.

Andere landen beschouwen de VS als roekeloos, want voor henzelf zou een dergelijke beleid desastreus uitpakken. Maar de VS gaan gewoon door, en het legt hen geen windeieren. De VS zijn een jonge natie die snel geëmotioneerd kan raken en historisch inzicht ontbeert. Gek genoeg draagt dat juist bij tot de macht, want de emotie vormt het wapen tegen tegenslagen. Wat eerst catastrofaal lijkt, wordt al snel de motivatie om kordaat de handen uit de mouwen te steken om de problemen te lijf te gaan.

Riens Meijer is de schrijver van het recent uitgekomen Oranje Boekje waarin onder meer bovengenoemd item in de context van de visie voor Nederland  in de 21^ste eeuw wordt behandeld.