‘Wie heeft hier de Leiding over de Koffie?’; een praktijkcasus

Wie is de Leider? Wie heeft het feitelijk voor het zeggen in een organisatie? Wie heeft de échte touwtjes in handen? Wie is er, zo gezegd, verantwoordelijk voor de koffie? Da's vaak onduidelijk. Weet wel: Schijn bedriegt!

'Wie weet hoe dat ding werkt?' vroeg de baas. 'Niemand reageert.... waarom zouden we ook?', reflecteert een medewerker.

"De elf artsen die bij ons op de afdeling interne geneeskunde werken, hebben een heel menselijk trekje: ze willen ‘s ochtends graag verse, geurige koffie. Dus leggen ze botje bij botje en kopen ze gezamenlijk een ingenieus koffiezetapparaat, waarvan alleen zij gebruik mogen maken. Die ochtend staat het er dan en het ziet er indrukwekkend uit. De eerste internist die zich meldt, kijkt hulpeloos naar alle knopjes en lampjes en zucht eens diep, voor hij voorzichtig een willekeurig knopje indrukt. Er gebeurt helemaal niks. Hij bekijkt het apparaat vol ontzag en zegt dan: “Het lijkt wel een kerncentrale.??? Hij haalt zijn schouders op en verdwijnt. Nummer twee weet het juiste knopje te vinden. Het apparaat komt met de tekst ‘opwarmen’ en daarna met ‘kiezen’. Ik zie een paar wenkbrauwen omhoog gaan en ik hoor gerommel aan knopjes en klepjes. “Wie weet hoe dat ding werkt???? klinkt het dan geërgerd. De vraag wordt afgeschoten in de grote ruimte waar wij, tien secretaresses, achter onze computers aan het werk zijn. Iedereen werkt ijverig door, ja, ook ik. Niemand reageert. Na intenSieve research slaagt de arts erin een kopje koffie te produceren, maar ‘espresso sterk’ blijkt niet bepaald zijn smaak. Na een poosje komt nummer drie zijn koffie halen. ‘Water bijvullen!’ leest hij op het schermpje. “Alsof ik niets anders te doen heb,??? moppert hij. Als hij opkijkt, ziet hij tien hoofden die net niet zijn kant uitkijken. En boven die hoofden hangen denkbeeldige tekstballonnetjes: “Ga maar koffie halen in de Centrale Keuken. Dat doen wij toch ook???? De man doet zuchtend wat het apparaat hem opdraagt: hij vult het water bij en krijgt als beloning zijn kopje koffie. Als hij uren later terugkomt voor een tweede kopje, moet er weer wat gebeuren:
‘Bonen bijvullen!’ is het bevel dat ditmaal wordt gegeven. En als ten slotte de nestor van de internisten op het toneel verschijnt, is er ook voor hem een schone taak weggelegd: ‘Afvalbakje legen!’. Dat ze niet op ons kunnen terugvallen is kennelijk tot de heren doorgedrongen. Terwijl hij zwijgend spitsroeden loopt door het secretariaat met zijn bakje vol koffieprut, besef ik dat geen van ons tienen ooit zal worden uitverkoren tot secretaresse van het jaar." (bron: margriet)

Staat dit (hilarische) voorbeeld nu op zichzelf? Ik denk het niet. De tijd dat de Baas alles wist over dat wat er gebeurde binnen zijn (haar) organisatie / eenheid / afdeling is al lang voorbij. (nb: een enkeling beseft dat helaas nog niet.) De baas/bazen besluiten tot een ingrijpende Verandering, tot een Grote Aankoop & vervolgens hebben zij zelf geen idee hoe het 'apparaat' werkt. (nb: menig Baas kan niet eens het kantoor in zonder hulp van een 'mindere'.)

De baas, de manager, de leider is een onderdeel geworden van het Grote Organisatorische Geheel, onderdeel van een Team en is dus afhankelijk geworden van zijn (haar) medewerkers. Zelfs als hij (zij) een kopje koffie wil tappen......