Moreel Dilemma: Medewerkers Ontslaan (banken) of andere Rol geven (PostNL)?

Over 2016 maakte RABOBANK 2 miljard winst en werd er afscheid genomen van 5.200 FTE's. (Bron: Jaarverslag 2016). In dezelfde week wordt bekend dat POSTNL extra werk zoekt voor de bezorgers omdat er minder brieven worden verstuurd (Bron: AD.nl).

Juni 2016 gaf RABO CEO Wiebe Draijer een toelichting op de reorganisatie:

"Dat behelst onder meer dat hij (NB; Wiebe Draijer; WS) voor het eind van 2019 een kwart van zijn werknemersbestand (12.000 van 47.000 fte) heeft weggesneden, werkprocessen vergaand heeft gedigitaliseerd en het zwaartepunt van de organisatie heeft verlegd van lokaal naar regionaal en centraal.

De operatie moet een kostenbesparing van €1,3 mrd opleveren en €0,8 mrd meer aan baten, tegelijk moet dus een organisatie gesmeed worden die de klant beter bedient dan op dit moment het geval is." (Bron: FD.nl)

De gedachte achter het inzetplan van POSTNL is:

"Nieuwe taken leveren PostNL extra inkomsten op, terwijl opdrachtgevers besparen. Inmiddels onderscheidt PostNL drie kansrijke categorieën: het helpen van hulpbehoevenden, het leefbaar houden van de publieke ruimte en tenslotte het bijstaan van instellingen, die vroeger dichtbij waren.

Dat is echter niet de enige factor voor PostNL, de proeven leveren ook goodwill op, beseft Rogier Havelaar, die het project 'Slimme Samenleving' voor het postbedrijf leidt." (Bron: AD.nl)

Het bericht van POSTNL deed me denken aan het 'ouderen beleid' van BMW. Dit 'ouderen beleid' is vastgelegd in 'Our Commitment in the Field of Age and Experience' (Bron: BMW.com). De reden voor het beleid om ouderen langer in dienst te houden, in principe tot aan hun pensioen:

"BMW could force its aging workers to retire, or even fire them. But Production manager Helmut Mauermann said that's not the solution.

"That might be the simple way to solve the problem, but we have a social contract within Germany, or at the BMW group, where we say, that's not the solution we will look for." (lees ook BMW ontmantelt Vergrijzings Bom)

"We have a social contract within Germany." Met Duitsland hebben wij een sociaal contract. Mauermann c.q. BMW wil daarmee zeggen: 'We kunnen ontslagen medewerkers ten koste van het sociale systeem brengen, WW c.q. bijstand uitkering, maar dat is niet de verantwoordelijkheid zoals BMW dat ziet.' Daarbij, zoals men zelf stelt: Duitsland heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het succes van BMW.

"Our employees are the foundation of the BMW Group´s success. Their professional qualification and commitment are outstanding. In return, we offer safe and attractive jobs and comprehensive opportunities for personal development and qualification." (Bron: BMW, Responsibility)

Corporate Social Responsibility c.q. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen avant la lettre. BMW, overigens, is een familiebedrijf. Dat laatste zegt meer dan miljarden winst die het bedrijf maakt om zich e.d. beleid te kunnen veroorloven.

POSTNL maakt ook winst maar aanmerkelijk minder dan RABOBANK

  • Sinds de economische crisis in 2008 zijn ruim 50.000 banen in de financiële sector (NB: meer dan alleen RABO) verloren gegaan;
  • Tot 2020 gaan er nog eens 25.000 banen verloren in deze sector;
  • Momenteel vindt slechts 38 procent van de werklozen uit de financiële dienstverlening binnen een jaar werk (Bron: Nieuwsuur, zie ook Investeren in Medewerkers, wie is hiervoor Verantwoordelijk?)

Als je deze cijfers ziet dan is het niet lastig te voorspellen dat een aanzienlijk deel van deze oud-medewerkers niet alleen in de WW terecht komt maar ook kans maakt op de bijstand. Uitkering voor levensbehoud maar tegelijkertijd t.l.v. ons sociale systeem dus.

In het geval van de financiële dienstverleners doet zich nog iets bijzonders voor. Voor veruit de meeste werkgevers geldt dat men na ontslag niets tot nauwelijks iets (pensioen) meer te maken heeft met de nu oud-medewerkers. Voor financiële dienstverleners lig dit toch 'iets' anders: de oud-medewerker is nog steeds een klant. (NB; een andere bank zal je hypothecaire verplichting niet graag overnemen in de wetenschap dat je zojuist je ontslag kreeg). Als deze klant op enig moment niet meer aan de verplichtingen kan voldoen, wat is dan je Beleid?

De vraag die zich vervolgens voordoet bij mij is: hadden de financiële dienstverleners overtollige medewerkers ook niet op een andere manier kunnen inzetten i.p.v. ontslaan? Financiële dienstverleners maken ten slotte nog winst en binnen hun rol als piggyback riders zal dat winst maken ook nog wel enige tijd voortduren. Hadden de banken, de verzekeraars e.d. overtollige medewerkers niet kunnen inzetten op een manier die bijdraagt aan de maatschappij en tevens een manier die commitment betekent aan je verantwoordelijkheid voor je CSR/MVO beleid; beter nog, zoals BMW stelt, aan je maatschappelijke verantwoordelijkheid? Ik denk 't....

Ben benieuwd hoe deze "Postbode 2.0" proefperiode zich verder gaat ontwikkelen.

Tot slot: zowel POSTNL als BMW zijn, het verbaast je mogelijk niet, Investors in People

(NB; Deze entry verscheen zondag in mijn SHR(R)M blog, gezien het suc6 plaats ik 'm hier ook.)

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>