SNS Bankiers, RABO wielrenners, Conclaaf Kardinalen: over Group Think en Abilene Paradox.

http://www.youtube.com/watch?v=gnjviLHtzLA

In de media dit weekeinde: "Tientallen SNS’ers gingen diensten verrichten voor hun eigen klanten." meldt Het Financieele Dagblad, "Dacht dat Boogerd La Plagne op Cola won" meldt oud RABO-topman Hans Smits aan de NOS, "Vestia-accountant onder vuur tuchtrechter" aldus opnieuw Het FD. De overeenkomst van de 3 situaties is dat mensen zich met elkaar hebben verzameld om besluiten te nemen, vergaande besluiten. Dat het resultaat van deze samenwerking vervolgens niet altijd goed is c.q. 'niet naar wens verloopt' blijkt uit alle 3 de situaties.

Opmerkelijk is dat het geheugen van betrokkenen over de ontstane situatie ernstig te wensen overlaat. Dit Alzheimer gevoel leidt er toe dat het vervolgens lang, vaak héél lang duurt voordat betrokkenen het Mea Culpa uitspreken. Bedenkelijke reactie omdat je door te blijven ontkennen van de regen in de drup komt. Enige kennis over communicatie leert je dat je de fout die je maakt maar het best direct kan toegeven: "Door mijn schuld.......".

Overigens, & in het (ook) NOS dossier over de pausverkiezing lezen we "Holy smoke: hoe zit het ook alweer?". Ook hier komt een groep verantwoordelijken bij elkaar, hoe groot is de kans op een nieuwe Group Think? Hoe groot is de kans op een nieuwe Abilene Paradox?

"Groupthink is a psychological phenomenon that occurs within a group of people, in which the desire for harmony or conformity in the group results in an incorrect or deviant decision-making outcome. Group members try to minimize conflict and reach a consensus decision without critical evaluation of alternative ideas or viewpoints, and by isolating themselves from outside influences." (bron Wikipedia)

De hiervoor aangehaalde voorbeelden zijn van recente datum, het zijn berichten van dit weekeinde. Gebruik je de schat aan informatie binnen ons Kennis Netwerk & je kan constateren dat Group Think vaker voorkomt dan je lief is c.q. dan de maatschappij lief is. Het blijft dan ook een opmerkelijk fenomeen.

Vrijdag had ik een dialoog met 'mijn' studenten van de MasterClass Persoonlijk Leiderschap. De vraag van deze jonge managers is "Waarom staat er niemand op? Waarom is er niemand in de organisatie die vroegtijdig de vraag stelt 'Is dit wel handig wat we nu doen?'" Een terechte vraag, zéér terechte vraag zelfs omdat Group Think en Abilene Paradox door de crisis epidemische vormen lijken aan te nemen.

Zo ging bij VESTIA het "sociale" van een woningcorporatie op een gladde, glijdende schaal over naar het dansen op een niet zo strak gespannen beleggingskoord. Bij SNS ging bankieren voor klanten opmerkelijk eenvoudig over naar het op andermans risico speculeren voor persoonlijk gewin. & Binnen de RABObank wielerploeg lagen de bloedzakken opgestapeld in de koelkast maar bij het pakken van het blikje Cola vroeg niemand zich af wat dat bloed daar deed?

Wie kaart het aan, dat gedrag dat niet past bij Missie, Visie, Strategisch Plan, Kernwaarden van de organisatie, van het team? Wie zegt er iets van? Nu de rol van klokkenluider kun je (toch) maar beter niet te snel op je nemen. In 2009 (al) merkte t/m Minister Guusje ter Horst op "‘Ja zie je, altijd over die klokkenluiders, dat is altijd een minder prettig onderwerp." De klokkenluider als  'minder prettig onderwerp’, het zal je als klokkenluider maar gebeuren. Nee, dan kun je jezelf inderdaad maar het best aansluiten bij de Group (Think). :-(

Kun je het de leden van de groep kwalijk nemen  dat zij meegaan over het randje van de ravijn genaamd ethiek en moraliteit? Op z'n hoogst deels. Uiteindelijk is het de eindverantwoordelijke die ook hiervoor verantwoordelijk is. De man/de vrouw die overzicht heeft, zichzelf niet over-serieus neemt, die beseft dat het leven eindig is (nb; waarna je, anders dan de Egyptische Farao's en de Chinese Keizers, niets meeneemt maar 'slechts' iets achterlaat nl. herinneringen), die zelfreflectie toepast en die verwacht van de mannen & vrouwen om haar/hem heen dat zij tijdig (liefst) positieve feedback geven op het handelen: die de leider een spiegel voorhouden. De leider is mogelijk de enige die het passende antwoord kan geven op de vraag "Is dit wel handig, wat we nu (gaan) doen?" ........

*WAARSCHUWING VID: 'Jonestown' is één van de gruwelijke voorbeelden waarin GroupThink z'n meest vergaande vorm kent. Let wel: de gevolgen van de hiervoor genoemde voorbeelden zijn dan wellicht veel minder gewelddadig, ook zij kennen zo hun onschuldige slachtoffers.