‘Digitalisering van het onderwijs kan een krachtig middel zijn om de onderwijskwaliteit te verhogen en leerling- en studentsucces te vergroten, maar is geen doel op zich. Bewuste inzet van digitale onderwijstechnologieën zoals virtual en augmented reality, learning analytics, en serious games maken onderwijs op maat en ervarend leren mogelijk. Dit kan helpen bij het meer betrekken van de student bij zijn of haar onderwijs en het verbeteren van diens leeropbrengsten. Taken als lesvoorbereiding en het nakijken van toetsen en tentamens kunnen (deels) door ICT worden overgenomen.’

‘Volstrekte onzin’, ‘wat een quatsch‘, ‘het is nu al om te janken’, ‘een onwerkelijk cynisme’, ‘bloody hell, mijn voorbereidingstijd is nu al meer dan verdubbeld’, ‘binnenkort een chip in de hersenen van de studenten’, ‘dat is wel de grootste onzin die ik vandaag gehoord heb’.

Het 1e citaat is afkomstig uit de zojuist verschenen ‘Ambtelijke verkenning beleidsopties voor groei n.a.v. motie Wiersma‘. Het 2e betreft een ‘bloemlezing’ van reacties op een tweet  geplaatst door Frans van Heest ‘Zou het werkelijk? Ambtenaren die een notitie schrijven voor de kabinetsformatie zeggen dat de werkdruk in het (hoger) onderwijs verlaagt kan worden door digitalisering. Zo is er minder lesvoorbereiding nodig.’ (NB; ook de correcties op ‘verlaagt’ laten zien dat het hier m.n. gaat om reacties van mensen werkzaam in het onderwijs).

“Kortom, we vervangen Bankiers á € 300.000 door Kunstmatige Intelligentie.” Tot die conclusie kwam de Top van GOLDMAN SACHS nadat zij constateerden dat een Initial Public Offering of beursintroductie steeds bestond uit 127 stappen. Kopieerbare stappen die vervolgens ook kunnen worden gezet door een robot, beter nog door AI c.q. kunstmatige intelligentie.

“Slechts 21 maanden na de bekendmaking van het plan om één van Wall Street’s meest lucratieve (lees winstgevende; ws) activiteiten te herstructureren, heeft het AI project manieren gevonden om duizenden uren werk, werk dat decennialang werd uitgevoerd door mensen, te elimineren.” meldt Bloomberg Technology deze week. En dan komt Reuters gisteren met het bericht dat BLACKROCK, ’s werelds grootste vermogensbeheerder, een cruciaal belang neemt in ‘digital investment manager’ SCALABLE CAPITAL. Let op het woord ‘digital‘.

“We gaan een nieuwe tijd van automatisering tegemoet, een tijd die met niets te vergelijken is van dat wat we tot nu toe meemaakten.” tot die conclusie komen nu ook de goed betaalde bankiers van GS resp. BR. Het citaat is uit de begeleidende YT, een design movie gemaakt door Kurzgesagt.

‘Met de huidige stand van de techniek kan bij een gemiddelde onderneming 45% van de activiteiten worden geautomatiseerd c.q. gerobotiseerd; nu al.’ Dat meldt McKinsey in de week dat de uitkomsten van het recente World Economic Forum 2016 centraal staan. Het meeste impact lijkt het rapport ‘The Future of Jobs’ te hebben, de Toekomst van Banen’.

“We staan vandaag aan het begin van een Vierde Industriële Revolutie. Ontwikkelingen in eerder onsamenhangende gebieden zoals kunstmatige intelligentie en machine learning, robotica, nanotechnologie, 3D printen, genetica en biotechnologie bouwen niet alleen op elkaar, ze versterken elkaar ook.” Zo opent dat rapport. Je kan denken dat de invloed van deze ontwikkelingen op de banen ‘iets’ voor de langere termijn is, maar dat is dus niet zo: die toekomst is al begonnen.

Deze ontwikkelingen, beter nog: trends, zijn dan ook niet nieuw. Zo schreef in 2011 Martin Ford het artikel ‘The Jobless Economy’, Recent verscheen van de hand van vader en zoon Süsskind het boek ‘The Future of Professions’. De toekomst van banen, van werk is nu. Zeker als je organisatie, iedere organisatie, nu al efficiënter kan opereren….

‘Wat opvalt is hoe weinig er eigenlijk sprake is van robotisering: werkgevers vinden robots te duur, zij vragen om een ander verdienmodel, en er zijn technische problemen. Ook zijn er culturele barrières (mensen willen het niet).’ Voor velen kan dit de meest verhelderende conclusie zijn uit het zojuist bij de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid verschenen rapport ‘De Robot de Baas’.

Vaak zeg ik tegen mijn studenten, & cliënten: ‘Het is maar goed dat je leidinggevenden niet weten wat er al allemaal mogelijk is in je organisatie m.b.v. robotica, disruptieve technologieën, kunstmatige intelligentie…..’. De conclusie van de auteurs in dit WRR rapport is dan ook geen verrassing, althans voor mij: ‘Robotisering kost minder banen dan gevreesd’. Ja, ja …..

In de afgelopen weken ben ik regelmatig aangestoken door ambities. Zo las ik een oproep van wetenschappers om kolencentrales te sluiten en een oproep om middels wetgeving de CO2 normen zo aan te scherpen dat er sprake is van een reductie van 95% ten opzichte van 1990. Dat noem ik nog eens SMART, wat mij betreft in meerdere opzichten. Dat soort commitment maakt de believer in mij wakker…, hoewel je je af kunt vragen of het pad van wetgeving de geëigende weg is.

Onlangs, tijdens een masterclass Strategisch Management vertelde de docent, Willem Scheepers me een erg interessante ontwikkeling. Google is in gesprek met Richard Branson, de man die het reizen in de ruimte mogelijk wil maken, “voor de gewone man”. Google wil investeren in deze “droomvluchten”, om kennis te vergaren in relatie tot het in kaart brengen van de aarde. Zo investeert Google ook in drone technologieën en andere vernieuwende technieken die daarbij ondersteunend kunnen zijn. En als het toch over hardop dromen gaat, wat te denken van Richard Branson zelf: de oudste man die kitesurfend het kanaal overstak (ja, op windenergie) en meerdere pogingen ondernam om per ballon de aarde rond te vliegen.

Als zich geen ontwrichtende situaties  voordoen, zullen rond 2040 Brazilië, Rusland, India en China ( de BRIC – landen genoemd) een grotere economische macht vormen dan de oude G6 (de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland, Italië en Japan). Zo`n voorspelling is slecht nieuws voor de individuele ambities van de economische sterke lidstaten van de EU. Als de EU, als economische grootmacht, één blok vormt dan is er sprake van de grootste  economisch machtfactor in de wereld met een BNP van omstreeks 17 triljoen dollar.

Op 25 maart 1957 tekenden 6 lidstaten ( waaronder Nederland) het verdrag van Rome tot oprichting van de Europese Economische Gemeenschap ( E.E.G). Centrale uitgangspunten voor een vrijhandelszone waren  vrije concurrentie zonder barrières voor de uitwisseling van diensten, vrije migratie en vrij verkeer van kapitaal en goederen. In deze visie zou er nooit een noodzaak bestaan voor een Europese Staat. In mijn ogen is in 1967  dan ook een  fatale beslissing genomen om de EEG van een puur vrijhandelzone naar een politiek federalistisch verbond om te vormen. 

Kun je het jezelf voorstellen: binnen een decennium een autonoom opererende haven van Rotterdam. Een haven waarin nog slechts enkele tientallen mannen en vrouwen werkzaam zijn. Eén van hen beschikt over oogcellen die in 2014 zijn aangemaakt m.b.v. een 3-D printer. Ieder van hen werkt op basis van principes die in het economische leven werden geroepen door Paus Franciscus, eenvoudig gezegd: geen bonus maar compassie als motivator om te willen werken. Kun je het jezelf voorstellen?

“By the time today’s 10-year-olds have their degrees, computers could be a hundred times cheaper and smarter than they are today. A future full of robot servants could be a bright future indeed, but only if we can adapt our institutions quickly enough.”

En:

“Orthodox economists are realising this is a view likely to resonate far more influentially than, say, the Occupy movement or the indignados.”

Beide citaten komen uit columns die dit weekeinde verschenen in The Financial Times. De 1e column gaat in op robotica. In het laatste citaat wordt verwezen naar de Evangelii Gaudium, het recent verschenen apostolische schrijven van Paus Franciscus.

2014: het jaar van interessante uitdagingen.

We naderen het moment dat relatief veel kantoor- en administratieve functies, die nu nog worden uitgeoefend door mensen, ook gedaan kunnen worden door computers c.q. robotica; vandaar die ‘helft’: “While computerization has been historically confined to routine tasks involving explicit rule-based activities, algorithms for big data are now rapidly entering domains reliant upon pattern recognition and can readily substitute for labor in a wide range of non-routine cognitive tasks.”

V.w.b. de (r)evolutionaire ontwikkeling van robotica in het werkproces gaat het daarbij deze keer dan ook om de niet-routinematige cognitieve functies. Functies waarvan door het specifieke opnemen en verwerken van informatie tot voor kort nog werd gedacht dat alleen een mens dit zou kunnen doen…..

De onderzoekers, jonge* wetenschappers aan de Oxford Universiteit in het Verenigd Koninkrijk, Carl Benedikt Frey en Michael A. Osborne (*vergeet niet naar hun beider foto’s te kijken ;-)) zijn zelf zeker zo verbaasd over hun bevindingen als dat menig ondernemer, manager, politicus e.a. dat zullen zijn.

In de conclusies op hun onderzoek houden ze dan ook de nodige slagen om de arm: “The authors do not claim 47 percent of total US employment will be lost as a result of computerization. They only argue that 47 percent of US employees are in occupations that are at risk as a result of computerization.” Ook veronderstellen zij dat dit proces nog wel 2 decennia kan gaan duren.

Wat mij betreft is het niet nodig dat ze zo terughoudend zijn. Zo wordt het ‘tempo’ van 20 jaar schromelijk overschat, kijk alleen maar naar de recente (r)evolutie**.

“Unveiled today at TEDGlobal, and available to backers via Kickstarter later this week, the RoboRoach is a $99 kit consisting of electrodes, sensors, and a few batteries that allows anyone to drive their very own cockroach.” Voor 99 USD bestuur je je eigen kakkerlak. Op het moment dat ik deze reclame vanmiddag las op de site van Fast Company dacht ik nog aan een goedkope grap: is het een hoax of is het realiteit?

Zoek je iets verder dan blijkt er op z’n minst een technologische kern van waarheid in te zitten gebaseerd op de innovatieve, of disruptieve, technologieën binnen de neurowetenschappen. Je persoonlijke, op afstand bestuurbare kakkerlak, wie er op zit te wachten is nog de vraag maar dat een volgende stap je op afstand bestuurbare werknemers kunnen zijn, is dan nog maar een kwestie van tijd. 😮

“I’ve always believed in the stick and not too much of the carrot. People need to know the boundaries and they need direction.” & Die richting geef je hen het best als je mensen kan besturen, letterlijk…. Let wel, deze uitspraak van een leidinggevende is nog niet eens zo heel oud, i.i.g. van een recentere datum dan de ontwikkeling van RoboRoach. 

Volgens de banken neemt het app-bankieren een grotere vlucht dan men ooit had verwacht. Ongewild, door de bankiers zelf, draagt het app-bankieren bij aan een drastische verandering van het business model van de banken. Wat te denken alleen al aan de overbodige kantoren…. een disruptie dus. Dat vraagt om disruptieve technologieën.

Maar de financiële dienstverlening is zeker niet de enige bedrijfstak die met disruptieve  technologieën wordt geconfronteerd. Zo wordt er in de Zorg steeds meer gebruik gemaakt van robotica, gaat men in de Bouw 3D printers inzetten en transformeert het Onderwijs m.b.v. MOOC’s van ‘chalk & talk’ naar individuele coaching (ook) m.b.v. van nieuwe of social media.

Als je dan als MT/Directie/Bestuur verrast concludeert dat het allemaal ‘ongekend’ is wat er nu in je omgeving gebeurt, dan ben je de Wet van Moore vergeten maar helpt hier een rapport dat deze week verscheen bij McKinsey; een aanrader.

NB; zoals ook bij verschillende andere entries vind je onderaan deze entry in chronologische volgorde regelmatig opvallende updates. Maar: disruptie neemt in versneld tempo toe, daarom: volg voor recente updates op dit thema de hashtag #disruptievetechnologieën in resp. mijn twitteraccount en op mijn LinkedIn profiel.