Over Bedreigingen en Kansen als gevolg van COVID-19.

"Vanaf 1 september wordt van het 23 verdiepingen tellende gebouw alleen nog tot en met verdieping 12 gebruikt. Daarboven wordt het ingewikkeld.", "Werkloosheid kan tot langdurige ontmoediging en een verder verlies van kennis en vaardigheden leiden. Een versnelling van de trends van digitalisering, automatisering en robotisering verandert de vraag naar werknemers.". "O.i.v. COVID-19 transformeert McGregor's Theorie Y (zelfmanagement) terug naar Theorie X (controle).", "Als je op afstand werkt, kan je werkgever zich uiteindelijk realiseren dat jij bij uitstek vervangbaar bent door iemand anders die je taak goedkoper doet aan de andere kant van de wereld.".

'Zo maar' 4 citaten uit berichtgeving deze week gerelateerd aan (mogelijke) gevolgen van covid-19. Het 1e betreft het provinciehuis in 's-Hertogenbosch, het 2e betreft rapportage van het Centraal Planbureau, het 3e is een artikel van Wharton prof Peter Cappelli, het 4e een artikel van Financial Times editor Andrew Hill. De 'rode draad': de coronapandemie leidt tot ingrijpende veranderingen, of kan op z'n minst daartoe leiden. Ze gaan over bedreigingen maar ook over kansen.

In een lift binnen het provinciehuis van Noord-Brabant waarin tot voor kort 12 mensen op één gepropt stonden kunnen er nu, a.g.v. de ander-halve-meter-samenleving, nog maar 4. Dat betekent dat in 1,5 uur 200 mensen van de liften gebruik kunnen maken. Traplopen naar de 23e verdieping is ook geen optie, gevolg is: thuiswerken en jezelf als provinciebestuur afvragen wat je met dit flatgebouw gaat doen? Bron: 'Leegstand door 'liftproblemen' corona: Hoe hoger het gebouw, hoe lastiger'.

De prognoses over de arbeidsmarkt zoals het Centraal Plan Bureau die vandaag publiceert, geven bedreigingen aan maar ook kansen.

  • Bedreiging als: mensen die nu werkloos raken en studenten die de komende jaren afstuderen, ondervinden naar verwachting nog jarenlang nadeel van de coronacrisis. Ze hebben minder kans op een baan en als ze werk vinden, is het salaris doorgaans lager dan voor de crisis. Hoezo 'een Leven Lang Ontwikkelen'?
  • Kans als: de coronacrisis heeft de invoering van digitale technologieën versneld in bijvoorbeeld diensten als video vergaderen en online winkelen. Daarnaast zijn de digitale vaardigheden verbeterd door de uitgebreide mogelijkheden van thuiswerken.

CPB: "Door de coronacrisis wordt de Nederlandse economie op de korte termijn flink geraakt. Deze schade zal op de langere termijn slechts gedeeltelijk herstellen, zelfs in het geval dat het virus binnenkort helemaal onder controle is. De productiviteitsgroei zal langdurig lager zijn onder meer door verminderde innovatie en investeringen." Bron: 'Langdurige effecten van de coronacrisis voor de arbeidsmarkt'.

Nog interessanter is het HBR artikel Stop Overengineering People Management van Peter Cappelli. Anders dan bij productiewerkzaamheden was het volgen van de effectiviteit resp. productiviteit van kantoorwerk iets dat tot recent buitengewoon moeilijk was om te doen, waardoor optimalisatie, Lean of niet, nauwelijks te realiseren is. D.i. niet langer.

Nieuwe prestatiebeheersoftware, die toetsaanslagen telt en schermafbeeldingen vastlegt en analyseert om misstanden bij te houden, is slechts het topje van de ijsberg voor gegevensverzameling. Kant-en-klare software systemen zijn beschikbaar die al deze functies en meer bieden. Zoals identificeren met wie we afspreken en hoeveel tijd we met overleg doorbrengen. Die informatie vervolgens analyseert mbv modellen hoe lang het zou moeten duren om bepaalde projecten af ​​te ronden; ook bij werken-op-afstand.

Peter Cappelli stelt dat we hiermee McGregor's Theorie Y (zelfmanagement) weer gaan inwisselen voor Theorie X (controle). De vraag is echter of je dat als werkgever daadwerkelijk wil.

Maar 'het één leidt al snel tot het ander': "Ik heb veel nagedacht over "Bob", merkt Andrew Hill op in zijn FT.com artikel If you can do your job anywhere, can anyone do your job? "Bob was een Amerikaanse softwareontwikkelaar die vanuit huis werkte voor een groot bedrijf. In 2013 bleek dat Bob zijn eigen baan had uitbesteed aan China. Hij stuurde een deel van zijn eigen salaris naar een Chinees adviesbureau om zijn werk te doen, zodat hij op Reddit kon surfen, op eBay kon handelen, Facebook kon updaten en kattenvideo's kon bekijken. (....)". Bob maakte daarbij in vroeg stadium handig gebruik van UpWork.com of vergelijkbare 'platformwerk-sites'*.

De beoordelaars merkten over Bob op: "Zijn codes functioneerden zonder problemen, waren goed geschreven en werden tijdig ingediend. Kwartaal na kwartaal werd hij in zijn prestatiebeoordeling aangemerkt als de beste ontwikkelaar in het gebouw." Alleen: 'Bob' was niet in het gebouw en Bob persoonlijk was niet eens de ontwikkelaar die de code schreef. Bob had al in een vroegtijdig stadium 'zelfmanagement' tot kunst verheven. De vraag is dan toch: was het voor de werkgever niet efficiënter geweest rechtstreeks met Chinese ontwikkelaars contact te leggen?

In de YT zien we Oxford prof en filosoof Luciano Floridi. Hij onderzoekt de combinatie ethiek en kunstmatige intelligentie, beiden vormen de basis voor een beleid gericht op strategisch human resources en robotica: de coöperatie van medewerkers en disruptieve technologieën. Hij merkt op: "Op een gegeven moment merken we dat we technologieën uitvinden die dingen voor ons doen, misschien zelfs beter en efficiënter. En langzaamaan passen wij ons aan de machine aan en niet andersom." Bron: Etica e intelligenza artificiale: il matrimonio che crea valore economico.

Een 'huwelijk dat economische waarde creëert' kan niet alleen economisch maar ook maatschappelijk van belang zijn wil onze samenleving op een gezonde manier uit deze coronacrisis komen. Daarvoor is nu 'alleen nog maar' naast een Beleid een organisatiestrategie nodig.

*In het zojuist bij Imaginable Futures & IDEO verschenen rapport 'Learning Reimagined' lezen we v.w.b. de toekomst van het beschikbare potentieel op platformwerk-sites: "'Het potentieel van Afrika zal in 2035 meer dan een miljard mensen tellen. COVID-19 laat bedrijven zien dat werken op afstand zeer effectief kan zijn. We hebben een geweldige kans om Afrikaans toptalent op wereldwijde banen te plaatsen zonder braindrain."

Willem E.A.J. Scheepers, organisatie ontwikkelaar en docent Strategisch Management resp. auteur van het zojuist verschenen boek Managen en Leiden Pre-Corona, over Leren (en Afleren).

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>