Tag: Bestuurder

VUCA: volatile, uncertain, complex, and ambiguous. Vrij vertaald VOCD: vluchtig, onzeker, complex en dubbelzinnig. In een wereld waarin de president van het, toch nog, meest invloedrijke land in het openbaar en blijkbaar doodgemoedereerd wereldproblematiek bespreekt waarvoor zijn voorgangers de schuilkelders opzochten, kun je idd spreken van VUCA.

Brexit was dan misschien nog onverwacht, de verkiezing van The Real Donald leek toch een nagenoeg logisch vervolg: VUCA.

Maar ook ons land kent zo z’n eigen VUCA of VOCD. Terwijl de 50 jarige premier tegen Eva Jinek vertelt dat er toch wel heel veel schadevergoeding naar Groningen is overgemaakt, zingt een nog oudere cabaretier met dito grunningers de kelen schor in de hoop dat het morgen toch weer licht wordt. Terwijl in de aanloop van de verkiezingen een scala aan wanne be politici de buit al aan het verdelen is, waarschuwt de topman van RANDSTAD dat ons land economische problemen krijgt omdat er een structureel tekort is aan technici: vluchtig, onzeker, complex en dubbelzinnig.

VOCD, zo je wil VUCA, vraagt om nieuw Leiderschap. Dat constateert deze week Bill ‘True North’ George ook en hij doet daarvoor een mooie aanzet.

1 “Ik constateer dat de medewerkers van de Belastingdienst onvoldoende zijn meegenomen in de doelen, de ideeën en de consequenties van de Brede Agenda en de Investeringsagenda.”, 2 “We hebben de massaontslagen niet voldoende zien aankomen. We hebben jarenlang ingezet op dat extra gouden horloge in plaats van bijscholing. Dat hebben we achteraf gezien verkeerd aangepakt.”. 3 “In de nasleep van de financiële crisis, daarop volgende reorganisaties en de schandalen in een verscheidenheid van organisaties, ontstond er de behoefte aan ‘professionals’ om leiding te nemen over, en het handhaven van, de ethische normen en waarden in de verschillende organisaties.”

Zowel de Belastingdienst, 1e citaat, als de Financiële Dienstverlening, 2e citaat, kent reorganisaties waarbij het de vraag is in welke mate er zowel professioneel als ethisch wordt gehandeld vanuit de rol en het perspectief van de HR Professional: spelen zij een voldoende kritische rol in deze veranderprocessen? Een kritische rol omdat juist nu het creëren van ethische culturen in organisaties een prioriteit zou dienen te zijn, 3e citaat CIPD, een rol die vraagt om professionaliteit.

“We hadden te maken met een informatie achterstand.”, “Sorry to keep you waiting complicated business, complicated business.”, “Je bent verraden door je beste vriend, je kunt beter op mij vertrouwen.” Dit lijken ‘zo maar’ 3 uitspraken, toch kun je er een correlatie in zien.

“We hadden te maken met een informatie achterstand.” zei Anja Nijs gisteren bij de NOS. Nijs is interim Centrale Ondernemingsraad voorzitter bij de inmiddels roemruchte Nationale Politie. Idd niet handig een informatie achterstand, zeker niet als je als OR optimaal wil functioneren.

“Sorry to keep you waiting complicated business, complicated business.”, zei vanochtend Nederlandse tijd de zojuist tot president van de VS gekozen Donald J. Trump. Nu het voor het ‘eggie’ is, is zelfs de Real Donald van mening dat regeren ‘gecompliceerd’ is.

“Je bent verraden door je beste vriend, je kunt beter op mij vertrouwen.” citeert Astrid Holleeder haar broer Wim (‘Willem’ voor buitenstaanders) in het zojuist van haar hand verschenen boek ‘JUDAS, een familiekroniek’. Waar Nijs en Trump informatie misten en complicaties zien, dacht Willem juist in oplossingen.

Willem Holleeder als inspirator voor crisismanagement, wie had dat gedacht? Iig zeker niemand bij de Nationale Politie….

Zodra een organisatie in de problemen komt, is een cultuurverandering het voorgeschreven recept. Alle ogen zijn vervolgens gericht op de organisatiecultuur, cultuur als zowel de oorzaak van het probleem als de oplossing voor dat zelfde probleem….

De vorige entry Cultuurverandering Belastingdienst is vooraf al Mislukt….. heeft ‘nog al wat’ bekijks gehad en daarbij het onderwerp ‘Belastingdienst’ in verwarring achterlatend. Het is vervolgens passend dat je met een, mogelijke, oplossing komt. Praktijkvoorbeelden van succesvolle organisatiecultuurveranderingen kunnen je daarbij dan de helpende hand bieden.

Cultuur is niet iets wat je ‘repareert’. Eerder is culturele verandering ‘iets’ dat je krijgt nadat je nieuwe processen of structuren op de juiste plaats hebt gezet om keiharde business uitdagingen zoals het vernieuwen van een verouderde strategie, het aanpakken van het business model, de manier waarop je met je klanten omgaat, zelfs (of ook) de manier waarop je vergadert, te implementeren. Zodra je dit cruciale herstelwerk als eerste uitvoert zal de cultuur van je organisatie als vanzelf evolueren, veranderen; aldus 4 CEO’s die ervaring opdeden met deze aanpak.

“De werkwijze, waarbij weinig op papier werd vastgelegd, en cultuur hebben ertoe bijgedragen dat de besluitvorming rondom de totstandkoming van de afvloeiingsregeling, impliciet, informeel en ongestructureerd is geweest en dat daarbij ook inhoudelijke fouten zijn gemaakt.” Conclusie van staatssecretaris Wiebes is vervolgens: Cultuurverandering is noodzakelijk binnen de Belastingdienst! Om dit te bewerkstelligen is zijn eerst actie onder curatele stelling; cultuurverandering, dat helpt (sic.)…..

“Tenzij managers bereid zijn tot persoonlijke veranderingen, zal de organisatiecultuur weerbarstig blijven.” aldus Cameron en Quinn in hun boek ‘Onderzoeken en Veranderen van Organisatiecultuur’ (1998). Het boek waarmee zij het (te?) veel toegepaste OCAI introduceren:”Organizational Culture Assessment Instrument“. Let je even op: er staat hier niets over “Change“. De ‘waarschuwing vooraf’ van C & S lijkt weinig indruk te hebben gemaakt (of het boek is niet geraadpleegd)….

Organisatiecultuurverandering is een containerbegrip geworden. Te pas en, vooral, te onpas nemen (eind)verantwoordelijken ‘cultuurverandering’ in de mond als dé oplossing voor al hun uitdagingen. Uitdagingen zoals: het niet of onvoldoende volgen van procedures, het niet tijdig reageren op klanten, het niet realiseren van de beoogde doelstellingen, vergaderen zonder dat er iets wordt vastgelegd…. Dé oplossing: CULTUURVERANDERING!

‘SNS gaat verder als VOLKSBANK’, lees ik. Nu vraag ik me af of deze naamsverandering de klantgerichtheid verbetert en uiteindelijk leidt tot ethisch handelen van de bankiers?

Goede(!) merknamen dragen bij aan je succes. Bij het noemen van APPLE, COCA COLA, NIKE and the likes weet (bijna) iedereen direct over welk product dat we het hier hebben. Dat geldt ook voor de DEUTSCHE BANK: een bank die gevestigd is in Duitsland. Bij de merknaam WELLS FARGO hebben sommigen alweer een ander beeld dan het beeld dat de lading hoopt te dekken. Zij zien nl. direct een in volle galop passerende bende onder leiding van Jesse James die in de achtervolging is op een postkoets. Dat in de hoop dat er in de postkoets een vette buit met waardenmiddelen ligt. Het laatste verklaart direct de oorsprong van de bank genaamd WELLS FARGO.

De recente berichten over SNS resp. VOLKSBANK, DEUTSCHE BANK, WELLS FARGO verschijnen tegelijkertijd met een special report van The Financial Times met als titel The Payments Revolution. Eén ding is duidelijk: banken zijn voorlopig nog niet van de uitdagingen af.

Net zoals iedere organisatie, behoort ieder land over een “Strategisch Human Resources (and Robotics) Plan” te beschikken. Een land, een regering, draagt de verantwoordelijkheid voor de burgers, draagt de verantwoordelijkheid voor zowel de huidige als de toekomstige generaties.

(disruptieve) Ontwikkelingen zoals vergrijzing, diversiteit, duurzaamheid, globalisering, een leven lang leren en ontwikkelen, autonoom transport, kunstmatige intelligentie, augmented (of toegevoegde) realiteit, dwingt regeringen om met een Plan te komen.

Om niet alleen hun Bundeskanzlerin Angela Merkel en haar regering maar ook de EU Commissie te inspireren, kwamen studenten van BiTS Hochschule Iserlohn met een voorstel dat zij maakten tijdens hun recente summer course aan Maastricht University. Een course met de titel Leadership, Culture and HR in International Context die ik mocht verzorgen samen met mijn gewaardeerde collega Geert Heling.

We hopen dat het je inspireert.

Ondergoed en sportkleding ligt naast de wasmand, sokken op tafel en overal door het huis liggen spullen waarmee een man kan doe-t-zelf-en, dat zelden doet maar het spul wel altijd kwijt is. Menig partner die samenleeft met een man zal dit herkennen (hier in huis iig wel). Het voorbeeld is ook een prima metafoor voor organisaties: mannen maken rotzooi, vrouwen ruimen op.

Vandaag start Theresa Mary Brasier May in haar functie als premier van het Verenigd Koninkrijk. ‘Last Woman Standing’ kopt The Economist. De titel is daarmee veelzeggend: de mannelijke beoogd opvolgers van David Cameron liggen uitgeteld op de vloer, of zijn met de staart tussen de benen vertrokken. Opmerkelijk is dat zich bij de politieke tegenstanders van May ook een vrouw heeft aangemeld voor het leiderschap: Angela Eagle.

Theresa May en Angela Eagle treden daarmee in de voetsporen van niet alleen Margaret Thatcher maar ook van vrouwelijke leidinggevenden als Sheryl Sandberg (Facebook), Marissa Mayer (Yahoo), Mary Barra (GM), Nancy McKinstry (WoltersKluwer), Herna Verhagen (PostNL), Elanor Boekholt (KLU)*…..

‘Zelden zijn egocentrische, verwaande, zich zelf bewonderende (narcissistische*) leiders, Grote Leiders, maar ze zijn geweldig in het idealiseren van de eigen kwaliteiten.’ Attila de Hun.

De ideeën van veel grote leiders hebben de geschiedenis overleefd. Of ze zijn opgeschreven door een tijdgenoot of later zijn toegevoegd aan de prestaties van de leider, kunnen we niet meer achterhalen. Feit is wel dat er altijd ‘iets’ te leren valt van hun aanpak. Zo ook van de aanpak van Attila, heerser over de Hunnen van 434 tot 453.

Lees je het boek ‘Leadership Secrets of Attila the Hun’, dan is het jammer dat David Cameron, Boris Johnson en Nigel Farage geen kennis hebben genomen van de inhoud. Sterker nog: al hebben zij dat (mogelijk) niet gedaan, voor hun volgers was de inhoud  zeker een aanrader geweest…

‘Ik leerde over de diepste diepten van verdriet en over de boosheid van het verlies. Maar ik heb ook geleerd dat wanneer het leven je tot de diepste bodem brengt, dan nog kun je jezelf tegen die bodem afzetten. Op dat moment breekt het oppervlak voor je open en begin je opnieuw het leven in te ademen. Ik heb geleerd dat in het zicht van de grootste leegte, of voor wat betreft iedere uitdaging, je nog steeds kan kiezen voor vreugde en voor betekenis in je leven.’

Sheryl Sandberg, FACEBOOK’s COO, gaf op 14 mei haar ‘2016 commencement address’, haar speech voor de studenten die afstudeerden aan de University of California at Berkeley. In de VS wordt aan zo’n speech een bijzondere betekenis gegeven. Het is niet zo maar iemand die een afscheidsspeech, want dat is het, houdt. Het is (vaak) een succesvol alumnus die zijn, hier haar, ervaringen ‘in het werkveld’ met de afgestudeerden deelt.

De commencement address van Steve Jobs in 2005 @Stanford was & is memorabel, die van Sheryl Standberg kan dat ook worden…..