Tag: Innovatie

“Wen er maar aan. Door vergrijzing, ontgroening en trage groei van de arbeidsproductiviteit is de krapte een structureel verschijnsel. Nederland heeft te weinig mensen voor te veel werk en dat blijft nog wel even zo.” Mathijs Bouman in Het FD: ‘Kost het banen?‘ 180821 “De personeelstekorten vertalen zich langzaam maar zeker in hogere cao-lonen. Voordat iedereen dat voorbeeld volgt, is het goed te bedenken dat de huidige gekte tijdelijk van aard is. (….) Dat neemt niet weg dat werkgevers de komende jaren rekening moeten houden met structurele schaarste. Vergrijzing beperkt én verschraalt het aanbod van personeel. De markt vraagt om vaardigheden die oudere werknemers niet hebben aangeleerd. Er moet veel meer gebeuren om werkenden voortdurend bij te spijkeren.” commentaar van/in Het FD ‘Krapte op de arbeidsmarkt gaat niet zomaar weg‘ 190821.

Analyses en commentaren zijn mooi zeker als het ‘kraakt en piept’ in nagenoeg alle sectoren: er zijn voor het eerst in 50 jr meer vacatures dan werklozen, een praktijkvoorbeeld is vaak beter op of z’n minst aansprekender. Zo’n voorbeeld levert ProRail.

Op het moment van publicatie bevinden we ons nog steeds in een coronacrisis. De, zoals het zich tot nu laat aanzien, voor ons land beperkte financieel economische gevolgen ‘zetten ons op het verkeerde been’*. Zo zijn internationale reismogelijkheden beperkt, is het voor iedereen wennen aan de coronamelder, delta- e.a. coronavarianten zijn ‘nog lang niet klaar met ons’ en, nog schrijnender: het grootste deel van de wereldbevolking is nog (lang) niet gevaccineerd; menselijk lijden.

In deze, alweer 15e , uitgave in de ManagementPro serie besteed ik aandacht aan dat ‘lijden’ en dan m.n., zoals de titel van de serie veronderstelt, vanuit het perspectief van management!

“Digitalisering is geen digitale saus over de bestaande werkelijkheid, maar een echte transformatie van allerlei activiteiten en processen. (….) Bedrijven moeten hun verdienmodel
opnieuw uitvinden, markten worden opgeschud door nieuwe typen spelers en wereldwijd actieve digitale platforms met een machtspositie kunnen de concurrentiemogelijkheden voor bedrijven belemmeren.” Zo opent de ‘update Nederlandse Digitaliseringsstrategie 2021‘.

In de recente verkiezingen waren toepassingen van robotica, kunstmatige intelligentie, machine leren e.d. nauwelijks thema’s (zie YT) toch neemt hun impact in rap tempo toe, zeker o.i.v. Covid-19. Dat maakt deze ‘digitaliseringsstrategie’ zowel interessant als relevant.

“Digitalisering is essentieel om maatschappelijke uitdagingen het hoofd te bieden.” stelt deze ‘update‘. Thema’s waaraan aandacht wordt besteed zijn: landbouw, zorg, onderwijs, onderzoek, ‘smart industry‘, MKB, energie, overheid, mobiliteit.

“Het bestuur vervult een duidelijke voorbeeldfunctie wat betreft de waarden van de instelling. We zien bijvoorbeeld dat het bestuur professionele ruimte biedt, initiatieven stimuleert, vertrouwen geeft, transparant communiceert en toegankelijk is.” Een week nadat docenten in de Hofvijver doken om tot een ‘Normaal Academisch Peil‘ te kunnen komen, publiceert de Onderwijsinspectie het rapport ‘De Staat van het Onderwijs’. N.a.v. dat rapport melden de media ‘Het Nederlandse onderwijs krijgt van de Onderwijsinspectie een dikke onvoldoende‘.

Dat alles is voor mij meer dan één reden om ook eens naar dat rapport te kijken. Is het allemaal ‘één grote ellende’ of valt er ook nog ‘iets’ positiefs te melden over het onderwijs? Vond er ook nog ‘zoiets’ als appreciative inquiry plaats? Voorgaand citaat komt iig ook uit het rapport ‘De Staat van het Onderwijs‘. Er zijn dus ook schoolbesturen die positieve ervaringen opleveren.

‘Digitalisering van het onderwijs kan een krachtig middel zijn om de onderwijskwaliteit te verhogen en leerling- en studentsucces te vergroten, maar is geen doel op zich. Bewuste inzet van digitale onderwijstechnologieën zoals virtual en augmented reality, learning analytics, en serious games maken onderwijs op maat en ervarend leren mogelijk. Dit kan helpen bij het meer betrekken van de student bij zijn of haar onderwijs en het verbeteren van diens leeropbrengsten. Taken als lesvoorbereiding en het nakijken van toetsen en tentamens kunnen (deels) door ICT worden overgenomen.’

‘Volstrekte onzin’, ‘wat een quatsch‘, ‘het is nu al om te janken’, ‘een onwerkelijk cynisme’, ‘bloody hell, mijn voorbereidingstijd is nu al meer dan verdubbeld’, ‘binnenkort een chip in de hersenen van de studenten’, ‘dat is wel de grootste onzin die ik vandaag gehoord heb’.

Het 1e citaat is afkomstig uit de zojuist verschenen ‘Ambtelijke verkenning beleidsopties voor groei n.a.v. motie Wiersma‘. Het 2e betreft een ‘bloemlezing’ van reacties op een tweet  geplaatst door Frans van Heest ‘Zou het werkelijk? Ambtenaren die een notitie schrijven voor de kabinetsformatie zeggen dat de werkdruk in het (hoger) onderwijs verlaagt kan worden door digitalisering. Zo is er minder lesvoorbereiding nodig.’ (NB; ook de correcties op ‘verlaagt’ laten zien dat het hier m.n. gaat om reacties van mensen werkzaam in het onderwijs).

“Wij zijn ervan overtuigd dat deze generatie jongeren een vitale rol zal spelen bij het herstel na de pandemie en de digitale economie. Wij zien dan ook veel redenen om optimistisch te zijn over hun toekomst.” Claire Valoti, VP International, van Snap Inc in het voorwoord van het zojuist bij OXFORD Economics verschenen rapport ‘De rol van Gen Z bij de vormgeving van de digitale economie’ n.a.v. het verzamelen van bewijs en het analyseren van trends in zes markten: Australië, Frankrijk, Duitsland, Nederland, het Verenigd Koninkrijk (VK) en de Verenigde Staten (VS).

Hoewel de directe gevolgen van de huidige pandemie niet positief zijn voor Gen Z, geboren tussen het midden van de jaren 1990 en 2010 en intussen ook bekend als ‘Generatie COVID’, of zelfs voor welke generatie dan ook, gaan we toch maar direct door met het goede nieuws uit dit onderzoek: tegen 2030 zal Gen Z  bijna een derde van het personeelsbestand uitmaken, hun inkomen zal de komende 10 jaar enorm stijgen, deze generatie wordt de motor van de consumentenbestedingen. De flexibiliteit, creativiteit en nieuwsgierigheid van m.n. deze generatie zal hier aan bijdragen. Maar deze mogelijkheden en kansen ontstaan vervolgens niet ‘zo maar’…..

De zojuist bij het World Economic Forum verschenen speciale editie van het ‘Global Competitiveness Report 2020’ gaat in op het bepalen van prioriteiten voor herstel en opleving van economie en samenleving, en het creëren van bouwstenen voor een transformatie naar nieuwe economische systemen, systemen die doelstellingen v.w.b. productiviteit, mensen en planeet combineren. Een ambitieuze doelstelling vastgelegd in een interessant rapport.

Zoals vaker stelt het WEF vervolgens een ranglijst samen, deze keer v.w.b. ‘de manier waarop landen het beste in staat zijn om zich op de langere termijn te veranderen’ c.q. zich voor te bereiden. Ons land scoort een 4e plaats en daartoe lijken de reguliere media zich vanochtend te beperken. Da’s jammer, want je zou vervolgens kunnen denken ‘4e van 126 landen, mooi zo’ en het daarbij vervolgens laten. Maar het rapport biedt meer en het blijkt dat (ook) wij er nog lang niet zijn voor een duurzaam herstel na Covid-19 (of is het ‘tijdens’, want de gevolgen van de coronapandemie voor samenleving en economie lijken voorlopig nog niet uitgewerkt).

In tweeënhalf jaar tijd zijn autonome voertuigen, robotica en kunstmatige intelligentie er opmerkelijk snel op vooruitgegaan. Maar de wereld is daarmee niet veranderd, op zijn kop gezet door automatisering en disruptieve technologieën, net zo min als de arbeidsmarkt. Ondanks enorm investeringen zijn de technologische deadlines opgeschoven, als onderdeel van een normale evolutie, terwijl ademloos gevolgde beloften veranderen in proeftuinen, in bedrijfsplannen en (te) vroege implementaties – allemaal het ijverige, zij het het prozaïsche werk om echte technologieën te laten werken in een echte omgeving, dat om te voldoen aan de eisen van hardnekkige/eigenwijze klanten en managers.

Maar als ons onderzoek de dystopische visie van robots die arbeiders van fabrieksvloeren laten verdwijnen of kunstmatige intelligentie die menselijke expertise en oordeelsvorming overbodig maakt niet bevestigde, maakte het onderzoek wel iets duidelijk dat even schadelijk is: midden in een technologisch ecosysteem dat een stijgende productiviteit oplevert en een economie die veel banen oplevert (tenminste tot de COVID-19-crisis), vonden we een arbeidsmarkt waarin de vruchten ongelijk verdeeld zijn, vruchten leidend naar de top van de organisaties en de top van de samenleving zodat de meerderheid van de medewerkers maar een heel klein beetje proeft van een enorme oogst.

‘Autonoom vliegen heeft het potentieel om meer brandstof te besparen, de bedrijfskosten van luchtvaartmaatschappijen te verlagen en piloten te ondersteunen bij hun strategische besluitvorming en missiebeheer. Bij AIRBUS bouwen we certificeerbare, veilige en beveiligde autonomiesystemen en -programma’s om de volgende generatie commerciële vliegtuigtoepassingen mogelijk te maken.’ ‘Al 100 jaar leidt BOEING bemande en onbemande technologische innovatie en integratie van zee naar lucht naar de ruimte. Autonomie bepaalt de komende 100 jaar – en Boeing stimuleert de veilige innovatie en integratie van autonomie om het menselijk potentieel te maximaliseren.’

96% van de Nederlandse bedrijven verstelt het proces van digitalisering van de werkprocessen m.b.v. disruptieve technologieën als robotica, machine leren, kunstmatige intelligentie, onder invloed van de gevolgen van Covid-19 voor hun organisatie. Dit blijkt uit het zojuist door het World Economic Forum gepubliceerde ‘The Future of Jobs Report 2020‘. Nu was de invloed van disruptieve technologieën op werk en werknemers al eerder cruciaal onderwerp in vorige TFoJ rapporten, deze keer zorgt de combinatie met Covid-19 voor dat wat de onderzoekers van het WEF ‘a double-disruption scenario for workers‘ noemen.