Tag: Leiderschap

Maandag maakte de invloedrijke Amerikaanse zakenclub Business Roundtable bekend dat 181 Top CEO’s, ‘Top’ op de schaal van APPLE tot WALMART, afscheid nemen van het door Milton Friedman gepropageerde adagium ‘De enige plicht van een bedrijf is het creëren van maximale waarde voor zijn aandeelhouders’. Vanaf nu is voor deze 181 (NB; niet alle Business Roundtable leden tekende deze verklaring) leden van de Business Roundtable het Leitmotiv: ‘een economie die volledig ten dienste staat van alle Amerikanen’, dus niet alleen van de aandeelhouders. Ofwel: “Each of our stakeholders is essential. We commit to deliver value to all of them, for the future success of our companies, our communities and our country.”

Het bericht komt na een week waarin wij in Nederland werden geconfronteerd met enkele voorvallen die juist het tegenovergestelde in zich lijken te hebben van dat wat deze 181 transnationale CEO’s, en niet van specifiek Nederlandse ondernemingen, nu van plan zijn. Nadat wij de afgelopen jaren door een scala aan bedrijfstakken en organisaties zijn overspoeld met goede bedoelingen, beloftes en eden, papier dat sneller (b)leek te verdwijnen dan dat de inkt droog was, bekruipt mij nu ook het gevoel: ‘mooi, zo’n verklaring maar voorkomt dat hebzucht bij individuen, voorkomt dat voor altijd immoreel gedrag?’.

“Wij nemen kennis van de bevindingen van de ADR en nemen de handelingsperspectieven ter harte bij het verder bouwen aan een cultuur gericht op samenwerking vanuit een brede blik op het totaal. De gevonden ongeschreven regels geven daarbij taal voor het goede gesprek (de dialoog) met leidinggevenden en medewerkers. Hierbij zal blijvend aandacht zijn voor het begrijpen, begrip en vertrouwen.” Reactie management Belastingdienst op het zojuist verschenen onderzoeksrapport van de Auditdienst Rijk (ADR) met de titel ‘Ongeschreven Regels’.

“Ik ben tot de conclusie gekomen dat een evenredig grote inspanning nodig is op het gedrag en handelen van medewerkers bij de Belastingdienst. Dat vraagt om een extra stap. Kernbegrippen als openheid, resultaat, samenwerken en integriteit moeten onderdeel uit gaan maken van het gesprek tussen leidinggevende en medewerker.” Reactie staatssecretaris Menno Snel op het ADR-onderzoeksrapport ‘Ongeschreven regels’.

“De analyse van de uitspraken laat zien dat er binnen het ministerie verschillende ‘werelden’ te onderscheiden zijn; er bestaat volgens de geïnterviewden een beperkt vertrouwen tussen de werelden: het Kerndepartement, DG BD Concernstaf en DB BD Uitvoering. Het gezamenlijk belang is volgens hen uit beeld geraakt.” De auditors van de Auditdienst Rijk in hun ADR-onderzoeksrapport ‘Ongeschreven regels’.

“In Nederland hebben we het beeld dat de man hoofdkostwinner is en dat de vrouw er maar een beetje bij hobbyt. Dat wordt ook algemeen geaccepteerd.” Dit lijkt de meest pijnlijke conclusie uit het deze week gepubliceerde rapport ‘Beloningsverschillen M/V aan Tilburg University’.

Dat vrouwen niet kunnen onderhandelen over hun beloning is hier, gelukkig, achterhaald. Maar het feit dat een vrouw binnen TiU gemiddeld (NB; het bedrag kan oplopen tot € 372/mnd) € 175/mnd minder ontvangt dan een mannelijke collega in een gelijkwaardige functie, wordt veroorzaakt omdat de perceptie aan de andere kant van de onderhandelingstafel is dat een vrouw hobbyt en een man werkt. En voor werk betaal je tenslotte meer dan voor een hobby…..

Pijnlijk. Laten nu ook deze week Jack Zenger en Joseph Folkman komen met resultaten uit onderzoek naar de verschillen in leiderschapsvaardigheden tussen mannen en vrouwen. Conclusie van de onderzoekers: “Vrouwen scoren hoger dan mannen in de meeste leiderschapsvaardigheden.” Je vraagt je dan toch af: is leidinggeven nu werk of kan het ook een hobby zijn?

Feitelijk zijn de cijfers uit het onderzoek van het ADP Research Institute i.s.m. Harvard, 19.000 medewerkers wereldwijd, nog schokkender: als je medewerkers zichzelf géén deel voelen van het team dat je organisatie is c.q. vormt, dan bedraagt het percentage ‘niet volledig betrokkenen’ zelfs 98% (NB; 2% voelt zich dan ‘volledig betrokken’). Dan zijn er volgens Gallup onder je ‘niet volledig betrokken medewerkers’ ook nog enkele ‘actief niet betrokken medewerkers’: zij zijn niet alleen niet blij met hun werk c.q. hun werkgever, zij zijn ook nog eens druk bezig hun ontevredenheid aan iedereen te laten merken. Iedere dag ondermijnen zij daarmee het werk van hun collegae, hun organisatie. In 2013 bepaalde Gallup voor Nederland het percentage ‘actief niet betrokken medewerkers’ op 11%. (NB; de 5 niveaus zijn: actief niet betrokken, niet betrokken, betrokken, niet volledig betrokken, volledig betrokken)

Daarom: engagement, betrokkenheid van medewerkers, veel werkgevers zijn daarin geïnteresseerd maar de vraag is steeds: wat kun je vervolgens doen om die betrokkenheid te verhogen? Weinig, of zoals de onderzoekers van ADP/Harvard stellen: “We waarschuwen leidinggevenden bij het uitvoeren van dergelijke enquêtes: ze vertellen u misschien te weinig over uw medewerkers om daarop vervolgens gericht actie te kunnen ondernemen.” Het effectief meten van betrokkenheid is lastig, acties daarop uitvoeren nog lastiger.

“Deze breed zichtbare en langdurige overschrijding van gedragsnormen van (onder meer) integriteit door twee leidinggevenden uit de topstructuur heeft schadelijke gevolgen gehad voor de gehele organisatie en haar medewerkers en voor het vertrouwen in de leiding van het OM.” Vorige week publiceerde de Commissie Fokkens het Rapport van de Onderzoekscommissie Openbaar Ministerie. Aanleiding voor het onderzoek: “Het College van Procureurs-Generaal heeft begin juni 2018 besloten een commissie in te stellen om onderzoek te doen naar aanleiding van berichten in NRC Handelsblad van 16 en 23 mei 2018 over een relatie tussen de hoofdofficier van justitie van het parket Rotterdam  (verder: Betrokkene 1) en de hoofdofficier van justitie van het Functioneel Parket (FP)  (verder: Betrokkene 2).  Betrokkene 1 was tot 1 mei 2014 procureur-generaal.”

Net zoals eerdere rapporten n.a.v. affaires bij o.m. DSB, NZa, de financiële dienstverlening, Belastingdienst, levert ook het rapport Fokkens interessante info op over organisaties en organiseren, hier m.n. op de thema’s integriteit en ethiek. Laat nu het rapport Fokkens tegelijkertijd verschijnen met het CIPD rapport “Rotten Apples, Bad Barrels and Sticky Situations: an evidence review of unethical workplace behaviour.” ‘Workplace ethics has been an increasing focus for businesses, policy makers and regulatory bodies in recent years.’ Indeed it has….

Binnen het productie onderdeel van de organisatie besloot het management tot een ingrijpende verandering. Na ruim een decennium lang op een manier gewerkt te hebben die naar de mening van het management nodig een ‘vernieuwing’ verdiende, kwam het plan voor de verandering tot stand. Feitelijk zou er voor deze verandering een advies van de OR nodig zijn, maar men ging daaraan voorbij. Ook vergat men belanghebbenden als medewerkers maar ook klanten over het proces, en de eventuele gevolgen daarvan, te informeren. De verandering zou toch een naar verwachting zonder veel ruis verlopend ‘on going‘ proces zijn. Na implementatie van het plan, nam echter zowel ziekteverzuim van medewerkers als ontevredenheid onder klanten, in rap tempo toe. Om de ‘druk van de ketel te halen’ besloot men om voorlopig de productie te verplaatsen naar een andere vestiging, maar ook dit bleek geen gelukkig besluit.

“Hoe kunnen rationele mensen die hun persoonlijk belang voorop stellen, vallen voor charismatische oplichters die hen het onmogelijke beloven terwijl deze ‘leiders’ schadelijke agenda’s en corrupte egoïstische belangen nastreven?” Dat is de vraag die psycholoog Tomas Chamorro-Premuzic stelt in zijn zojuist verschenen boek “Why Do So Many Incompetent Men Become Leaders (And How To Fix It)” Hoe kiezen we onze leiders? En zijn degenen die de top halen het beste voor hun werk? Als je de voorbeelden ziet die Chamorro-Premuzic aanhaalt, dan kun je daarover op z’n zachtst gezegd je twijfel uitspreken. Wat te denken van Rodrigo Duerte, Nicolás Maduro, Donald Trump, maar ook: David Cameron, Bernie Madoff, Dominique Strauss Kahn, Harvey Weinstein….. Wellicht dat wij er in ons land ook nog een paar hebben, zowel in het bedrijfsleven als in de politiek.

‘Ik ben kwijt welke problemen we nu aan het oplossen zijn.’ Een, voor mij, magistrale uitspraak van een medewerker die de draad is kwijtgeraakt tijdens een overdaad aan managementmeetings, heisessies, motivatiegesprekken, workshops, koerskaarten invullen, trainingen-in-wat-al-niet, etc., en dat allemaal om de cultuur van de organisatie veranderd te kunnen krijgen. Dit citaat c.q. deze ervaring, van een medewerker van het Ministerie van Justitie en Veiligheid, is niet uniek want welke organisatie bevindt zich momenteel niet in een ‘cultuuromslag’? Hoeveel van jouw medewerkers vragen zich nu ook af wat je met deze omslag feitelijk aan het oplossen bent?

Mooi (sic.) dus, al die verander-activiteit, maar is het wel zo handig om m.n. de cultuur van je organisatie te veranderen? Vormt een cultuurverandering daadwerkelijk de basis om succesvol tot een gewenste/noodzakelijke organisatieverandering te kunnen komen? Bepaalt niet juist die unieke cultuur van je organisatie je bestaansrecht? Als je wetenschappelijk onderzoek volgt/zoekt naar succesvolle cultuurveranderingen, dan is dat verander-succes op z’n zachtst gezegd ‘beroerd’.

“Organisatie strategie biedt een formele logica voor het realiseren van de doelstellingen van het bedrijf en organiseert de mensen er omheen. Organisatie cultuur ‘vertaalt’ voor hen deze doelstellingen o.i.v. waarden en overtuigingen en beïnvloedt de activiteiten in de organisatie door gedeelde aannames en groepsnormen.” B. Groysberg c.s.

Een bezoek aan Davos mag momenteel dan uitsluitend zijn weggelegd voor de gefortuneerden onder ons, de agenda van de 2019 ed. van het World Economic Forum is er niet minder interessant om. In de verschillende conferentieruimtes komen er een scala aan onderwerpen aan bod w.o.: de 4e Industriële Revolutie, Geo Strategie, Economie, Klimaat, Leiderschap, Arbeid, Bestuur, Disruptieve Technologieën. Vragen die niet alleen aan de deelnemers maar ook aan ons worden gesteld zijn: – Hoe kunnen we de planeet redden zonder de economische groei te belemmeren? – Kun je tegelijkertijd een patriot zijn en een wereldburger? – Hoe zou arbeid eruit dienen te zien in de nabije toekomst? – Hoe zorgen we ervoor dat disruptieve technologie het leven verbetert en niet verslechterd? – Hoe creëren we een voor iedereen eerlijkere wereldeconomie? – Hoe kunnen we landen beter samen laten werken?

De agenda en deze vragen leveren een aantal berichten en rapporten op die, over het algemeen, interessante en relevante info opleveren; enkele op (management)trends gerichte voorbeelden.

Als je een uitkomst niet kan voorspellen, verspil dan geen tijd en middelen om dit proberen te doen. Bij het plannen van een reactie op de Brexit, of enige onzekerheid daaromtrent, is het verstandig om niet de ene uitkomst boven de andere te kiezen, harde of zachte exit, om daarmee de strategie en tactiek van je organisatie te dicteren. E.d. gok is niet verstandig.

Of iemand een optimist of pessimist is, is niet van belang voor de realiteit van zijn of haar situatie. Wat belangrijk is, en het enige dat met enige zekerheid kan worden voorspeld, dat zijn de (mogelijke) gevolgen van welke uitkomst dan ook: ben je op het onvoorziene voorbereid of ben je dat niet? D.i. vrij naar N.N. ‘Zwarte Zwaan’ Taleb.