Tag: Zorg

“Werkt nu ongeveer één op de zeven werknemers in de zorg, over veertig jaar moet dat één op de drie werknemers zijn om in de zorgvraag te kunnen voorzien. Dit maakt de personele houdbaarheid tot een urgenter probleem dan de betaalbaarheid.” Als oplossing van dit probleem ziet de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) het in het buitenland werven van zorgmedewerkers. Dan kom je al snel terecht in Afrika: de gemiddelde leeftijd van de werknemers is daar 25, opleidingen in een aantal Afrikaanse landen worden steeds beter. Maar de vraag is of zij naar de EU, laat staan NL, willen komen; wat te denken van ‘iets’ als huisvesting?

40 jaar is lang, héél lang, ik maak dat waarschijnlijk niet meer mee of de wetenschap rondom gerontologie biedt mij levensvatbare opties. Dat gezegd vroeg ik me af, op het moment dat ik de berichtgeving rondom het WRR rapport ‘Kiezen voor houdbare zorg. Mensen, middelen en maatschappelijk draagvlak‘ las: beschikt de Wetenschappelijk Raad over voldoende realiteitszin? Wat te denken bijvoorbeeld van een alternatief als technologische ontwikkelingen? Maar ook: wat te denken van nieuwe toetreders op de zorgmarkt? Want een interessante ‘markt’, dat blijft de Zorg de komende 40 jaar zeker.

“Partijen lopen vast in een papieren werkelijkheid van steeds weer een plan, een nadere onderbouwing van de cijfers, die vervolgens weer nieuwe vragen oproepen waarna een nieuw verzoek om meer cijfers en nadere toelichting volgt.” Onderling wantrouwen zowel binnen de gefailleerde ziekenhuizen, en dan m.n. binnen het MC Slotervaart, als onderling wantrouwen met verschillende externe partijen. w.o. de verzekeraar, blijkt een rode draad te zijn die door de faillissementen van beide ziekenhuizen loopt. Dat lezen we in het zojuist verschenen rapport, met de veelzeggende titel, ‘De Aangekondigde Ondergang’ van de Commissie van Manen. Voorafgaand aan de faillissementen blijken zowel in- als extern verantwoordelijken ieder zicht op de realiteit, t.w. de patiënt, te zijn verloren; helaas.

“In de Zorg werken zo’n 1,2 miljoen mensen. Maar als we nu niet iets anders doen dreigt in 2022 een tekort van 100 tot 125 duizend medewerkers.” D.i. de uitdaging waarvoor Hugo de Jonge, Bruno Bruins en Paul Blokhuis, als bewindslieden verantwoordelijk voor het thema Volksgezondheid, de komende jaren staan.

“Bent u afrekenbaar op uw eigen doelstelling? Nul tekort in 2022?” een terechte vraag van journalisten van het AD aan Ministers De Jonge en Bruins. ‘Afrekenbaar’ als ‘skin in the game’: stel je je persoonlijke vermogens (NB; niet alleen financieel, maar ook je carrièreperspectief bijv.) in de waagschaal als je je doelstelling uiteindelijk niet realiseert?

De Jonge: ,,We zijn gewaarschuwd: ‘Kom niet met een getalsmatige doelstelling, want voor je het weet word je daar op afgerekend.’ We leggen de lat bewust hoog voor onszelf. Ik leg straks liever uit dat we onze ambitie net niet halen dan dat we onszelf geen doel meer zouden durven stellen.” Bruins: ,,Ik heb liever dat we maar 80 procent van onze ambitie realiseren, dan dat we plannen indienen zonder cijfers.’’

Mijn vraag, ‘realiteit of utopie?’ m.b.t. de ‘0-tekort doelstelling’ in het vandaag verschenen ‘Actieprogramma Werken in de Zorg’ is daarmee feitelijk al beantwoord…..

Dat is het waar het in het leven om gaat. Ik citeer Gerrit Dekzijl die met dit lied een bescheiden hit scoorde in de jaren tachtig. De tekst is van Wim T. Schippers, de geestelijk vader van onder meer Sjef van Oekel, ingenieur Evert van der Pik en Wilhelmina Kutje.

Afgezien van het feit dat Wim T. Schippers een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de verrijking van onze taal schuilt in de wellicht iets te banale tekst wel een kern van waarheid die in de zorg voor ouderen steeds maar weer onderbelicht wordt. Ik bedoel de kwaliteit van leven, de zingeving.

Waar gaat het eigenlijk over bij het leven.

De beoordeling van klanten over de waarde en de kwaliteit van een product c.q. een dienst, de beslissing wat waar aan te schaffen, de aanbevelingen die zij doen aan familie, vrienden en bekenden, zijn allemaal beïnvloed door hun emoties.

Slechts zelden houden aanbieders zich echter bezig met deze emoties, met deze klantbeleving. Ze proberen dat te realiseren in marketing campagnes. Maar in het dagelijkse praktijk, in het rechtstreeks contact met de klant ziet dat er (vaak) toch anders uit….. Dit gaat helemaal op als we het hebben over dienstverlening waarbij de emoties van de klant een cruciale rol spelen, zgn. high-emotion-services.

Is deze beleving van de klant goed, beter nog: uitstekend, dan zal dat ongetwijfeld worden gedeeld. Maar als bedrijven klanten verliezen door een negatieve ervaring, dan verliezen zij daarmee niet alleen de directe opbrengsten maar ook de indirecte door de negatieve ervaring die zeker nu multimediaal wordt gedeeld.

Twintig jaar geleden werden veel directeuren in de zorg bestuurder van hun instelling en vormde het bestuur van deze instelling zich om tot een Raad van Toezicht. De heersende opvatting was dat deze Raad van Toezicht een intern orgaan was met als enige gesprekspartner de Bestuurder of de Raad van Bestuur.

Dat er ook nog wetten waren die deze Raden van Toezicht dwongen om minimaal één keer per jaar te overleggen met de Ondernemingsraad of de Cliëntenraad werd beschouwd als een weeffout in de wet en dit soort overleg werd als een rituele dans uitgevoerd.

Medewerkers in de zorg klagen steen en been over de hoeveelheid administratie die gepaard gaat met de zorgverlening. In hun ogen is het allemaal zinloos, gebaseerd op wantrouwen en vooral aan de orde als er een bezoek van de inspectie wordt verwacht of is geweest. Als alles maar op papier is geregeld dan is het goed, is een veel gehoorde uitspraak.

Dat de werkelijkheid een andere is dan op papier is een uitgemaakte zaak. Ik vind dat een vreemde redenering. Ook in de zorg is het een kenmerk van kwaliteit als je de (primaire) processen vooraf hebt beschreven en vastgelegd inclusief de doelen die je wilt bereiken. Een tweede belangrijk kenmerk is dat je ook vastlegt hoe het proces daadwerkelijk is verlopen en wat het resultaat is. Dan kan je de werkelijkheid vergelijken met het plan en de afwijkingen verklaren. Tot zover het model, de tijd dat iedereen maar wat deed en naar eigen goeddunken ligt toch wel ver achter ons, ook in de zorg.

Kent u die uitdrukking? Als iemand dat zegt over een bepaalde handelswijze zegt hij of zij eigenlijk dat het zinloos is.
Alle uitkeringen in ons land die niet gerelateerd zijn aan een inkomen kennen de zogenaamde voordeurdeler korting. In de visie van de overheid gaan mensen met een uitkering die een huis gaan delen ten onrechte profiteren van het financiële voordeel dat hen dat oplevert. Ze worden gekort op hun uitkering. Er wordt in dit land dus heel veel ‘alsof’ gewoond. Op papier is de woning bewoond, maar in de praktijk woont er niemand.

We kunnen de samenleving heel veel geld besparen als we mensen met uitkeringen gaan stimuleren om vooral woningen te gaan delen. Dus de uitkering niet verlagen maar verhogen. Dit leidt ongetwijfeld tot een betere en efficiëntere benutting van de bestaande woonruimte. Met de nieuwbouw van woningen zijn immers heel veel maatschappelijke kosten gemoeid. Dus alleenstaande AOW-ers die nu een latrelatie hebben gewoon simuleren om te gaan samen wonen.

Het moment was op z’n zachtst gezegd ook niet écht handig (Tip 1). Komt de Gemeente Deventer met het bericht dat de thuiszorg wordt ‘uitbesteed’ aan onmisbare familie, vrienden, kennissen. Komt  Robeco met het bericht dat men € 33 miljoen uitkeert aan 53 evenzo onmisbare medewerkers….

Wellicht was het ‘in de huidige tijdsgeest’ handiger geweest had v/m RABO-dochter Robeco, “in de Geest van Raiffeisen“, deze € 33 miljoen ingezet voor de opleiding van mantelzorgers zodat de hulp aan de zorgvragers op z’n minst op een verantwoorde manier kan plaatsvinden. Maar da’s niet gebeurd. (& dus Tip 2)

Zeker zo onhandig is het euforische bericht waarmee de pensioenfondsen komen: zij gaan voortaan het opgebouwde pensioenvermogen  o.m. investeren in infrastructurele projecten…. Op basis van ‘resultaten uit het verleden’ lijkt me dit geen verstandige investering. Als land hebben we namelijk geen goede staat van dienst als het gaat om investeringen in zoiets als HSL, NZL & veel andere infrastructurele projecten.

Kortom, de 3 partijen hebben mij niet kunnen overtuigen met hun plannen; jou wel?

De overleden bewoner, je mag ook zeggen cliënt, behoorde tot een woongroep van 8 meervoudig gehandicapten. De woongroep is onderdeel van één van de grotere verpleeg- en verzorginginstellingen. 24/7 verantwoorderlijk voor deze woongroep zijn 8 verpleegkundigen, daarbij op onderdelen en binnen budget ondersteund door enkele verzorgenden en oproepkrachten.

De werkschema’s zijn strak opgesteld, binnen kaders die worden opgelegd door Overheid en verzekeraars. Binnen die werkschema’s is er geen rekening gehouden voor stervensbegeleiding, iets waarvan de kaderstellers van mening zijn dat dit de verantwoordelijkheid is van de familieleden van de bewoners; in de praktijk vaak een utopie, helaas.

Het stervensproces hier leert me (opnieuw) dat de verpleegkundigen uit onderlinge solidariteit en uit (een bijna ongezonde, emotionele) betrokkenheid bij hun(!) cliënten, elkaar ondersteunen en zichzelf daarvoor meerdere extra onbetaalde uren inzetten (nb; zo wordt hier een verzoek aan het management voor de inzet van een extra, betaalde, kracht afgewezen)….. Dan sterft de cliënt.