Recensie De stap – hoe mijn weg naar de top mij naar het klaslokaal bracht. Merel van Vroonhoven.

Het boek van Merel van Vroonhoven is een feest der herkenning. Al jaren schrijf ik over trends en ontwikkelingen op het gebied van leiderschap en economie. Het verhaal van ‘de Stap’ sluit hier naadloos bij aan. Het is meer dan een dagboek. Ik heb het gelezen als een leiderschapsroman en een spannend reisverslag door de wereld van de top van het bedrijfsleven en door het avontuur in Aleppo.

‘De Stap’ laat zien dat bedrijven die het alleen gaat om geld verdienen geen bestaansrecht hebben. Dat is de essentie van en rode draad in ‘De Stap’ en de reden waarom ik dit boek van harte aanbeveel. Bedrijven en organisaties die niet aan de slag gaan met nieuw leiderschap komen in zwaar weer, vooral omdat ze geen aantrekkelijke partij meer zijn voor medewerkers of medewerkers die (bijvoorbeeld door COVID 19) hebben gekozen voor een ander beroep.

Zingeving

Het thema ‘NIEUW Leiderschap’ is een trending topic. Tijdens het lezen van haar boek schreef ik een bericht aan Merel van Vroonhoven met de tekst “Sommige politici begrijpen er niks van. Ze zouden je boek moeten lezen. Het ademt NIEUW leiderschap”. Het boek zet je aan tot reflectie over marktwerking en houdt je een confronterende spiegel voor. Heb je maatschappelijke impact, of wil je (als bedrijf of persoon) zoveel mogelijk geld verdienen voor aandeelhouders?

Rene Kesselaar (van Kesselaar & Zn) zegt en schrijft “kom uit je ivoren toren”. Van Vroonhoven deed dat. Ik las met plezier over haar werkbezoeken, waarbij ze in overall en een bouwhelm of conducteurspet op de werkplaats bezocht of meedraaide op de trein. Luisteren naar (vak)mensen is de boodschap en ‘Rijnlands organiseren’. Ik word blij van haar reflectie “Wie ben ik en waar sta ik, hoe wil ik leven, wat voor leider wil ik zijn, wat voor mens (en moeder)?” En ik word warm van haar visie. Ze wil anderen laten bloeien, alles bieden om mensen te laten floreren. Dat is nu precies wat Robert K. Greenleaf bedacht toen hij begon met dienend leiderschap.

Het boek bevat een mooi en eigenlijk schokkend verhaal over een bijeenkomst van bestuurders, waarbij een ‘knakker van de leeftijd van de recensent’ van Vroonhoven begroet met “Fijn dat u er bent, u bent hier voor het maken van de notulen, neem ik aan?”. Ik kan mij voor 100 % vinden in haar visie over vrouwen in de top. In de Nederlandse aanpak lopen we 10 jaar achter op landen als Noorwegen en Frankrijk, en zijn er bij ons nog bedrijven en organisaties zonder vrouwen in het bestuur of bij de toezichthouders. Dit soort bedrijven en organisaties hebben hun laatste tijd gehad.

Merel van Vroonhovens bespiegelingen over meetbaarheid en maakbaarheid en het belang van diploma’s zijn een must-read voor HRM-ers. Haar beste advies: Bevorder een cultuur van inhoudelijk debat, samenwerking, uitdagen, leren van elkaar en stimuleren dat mensen zich altijd vrij voelen om aan de bel te trekken. Het boek zet aan tot nadenken over welke maatschappelijke resultaten de marktwerking heeft opgeleverd. Ik vond het interessant om te lezen wat de impact is van politiek en politici. Waar gaan en staan ze voor? Voor de kiezer, de burger, de belastingbetaler of voor zichzelf?

Ondergetekende heeft ‘de Stap’ met meer dan gewone belangstelling gelezen en bedacht dat het naast een dagboek, leiderschapsroman, een (spannend)reisverslag, een biografie ook een hand- en werkboek is voor chefs, teamleiders, managers, directeuren, bestuurders en toezichthouders. ‘De stap’ is voor mij het zoveelste bewijs, dat het afgelopen is met old skool leiderschap. Ik vond de tip om elke vrijdagmiddag een ‘miniretraite’ te houden een gouden tip.

Tot slot over uitsluiting.

Als je zelf niet gehandicapt of mantelzorger bent of er in je naaste omgeving mee te maken hebt dan heb je geen idee wat die mensen meemaken. Ik werd diep geraakt door het verhaal van Lesley. Het blijkt dat de helft van kinderen met autisme nooit voor een (verjaardags)feest wordt uitgenodigd. Om te huilen. Het raakte mij ook omdat ik in mijn naaste omgeving heb meegemaakt dat ouders hun kinderen van het kinderdagverblijf haalden omdat het niet goed voor de ontwikkeling van hun kind was om te gaan met een kind met het syndroom van Down.

Van Vroonhoven is openhartig en stelt zich kwetsbaar op. Het overlijden van haar dochtertje LouLou greep mij aan. Als het gaat om mensen met afstand tot de arbeidsmarkt, dan gebiedt de eerlijkheid mij overigens te bekennen dat ik een jaar of 10 geleden geen affiniteit had met mensen met ‘afstand tot de arbeidsmarkt’. Erger nog ik had koudwatervrees. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald…Lees recensie "Mayim" van Mayim en Marcel Kolder.

Van HARTE aanbevolen. Het boek inkijken of bestellen: De stap, Merel van Vroonhoven

Koos Groenewoud, Lelystad 5 november 2021, met dank aan Wouter ter Braake (Waar een wil is, is een omweg) voor de eindredactie.

Noot van de eindredacteur: Koos is een vurig pleitbezorger van dienend leiderschap (Greenleaf, Nuijten, van Lent & Blekkingh) en van Zelfsturing & Samensturing. Thema’s waar hij warm van wordt zijn ‘loslaten en vertrouwen’ (Semco) en ‘Rijnlands organiseren’ (Peters) en daarbij een onvoorwaardelijk geloof in de visie van Marshall Goldsmith: ‘It is all about behaviour’.